وسایل ازمایشگاه

ترازو:ترازوهایی که در آزمایشگاه استفاده می‌شوند متنوعند؛ از جمله ترازوهای یک کفه‌ای، دو کفه‌ای ،ترازوهای دیجیتال و ...

قیف : وسیله ای شیشه ای ،پلاستیكی و ... برای انتقال مایع ها از ظرفی  به ظرف دیگر همچنین در صاف كردن و ...  به كار می رود.

لوله ی آزمایش :  لوله ای است برای نگه داری و گرم کردن محلول ها و مایعات استفاده می شود و نباید در هنگام گرم کردن ان بیش از یک سوم ظرفیت آن را پر کرد. آن را ته گرد می سازند تا در برابر گرمای مستقیم آتش، نشکند.

برس لوله یا لوله شور:  نوعی برس كه برای شستن وتمیز كردن دیواره ی درونی لوله ی آزمایش كاربرد دارد.برای  شستن لوله آزمایش، برس را درون لوله آزمایش قرار می دهند و می چرخانند.

جا لوله ی آزمایش:  وسیله ای چوبی،پلاستیكی یا فلزی كه برای نگهداری لوله آزمایش كاربرد دارد.

چوب پنبه‌: چوب پنبه‌ها را قبلاً از پوسته رویی نوعی از درخت بلوط به دست می‌آوردند. امروزه چوب پنبه‌های لاستیکی جایگزین آن ها شده است. مورد استفاده آن بستن محکم دهانه ظروف است.

لوله گیر : وسیله ای فلزی یا چوبی كه برای نگهداری لوله آزمایش به هنگام گرم كردن (لوله گیر فلزی)و گرفتن آن (لوله گیر چوبی) به كار می رود.

لیوان آزمایشگاهی یا بشر: لیوان آزمایشگاهی که دارای دو نوع شیشه ای و پلاستیکی می باشد .از بشر برای برداشتن حجم معینی از مایعات و گرم کردن محلولها ، تهیه محلول ها ، حل کردن مواد و انتقال محلول ها استفاده می گردد.بشر به اندازه های حجمی متفاوت موجود است. آنرا روی سه پایه و توری نسوز قرار می دهند. برای تبخیر ،گرم كردن،صاف كردن وغیره...  كاربرد دارد. با توجه به حجم آن مشخص می شود (مانند: 600 سی سی، 250 سی سی ، 1000 سی سی و ... )

قیف جداکننده (دکانتور) :  از آن برای جدا کردن مایعاتی که مخلوط نشدنی اند همانند آب و نفت استفاده می شود.

شیشه‌ی ساعت : برای تبخیرسریع مایعات و محلول ها استفاده میگردد.

بوته ی چینی : وسیله ای فلزی یا چینی كه برای سوزاندن و یا ذوب كردن مواد به كار می رود. آن را با انبر (یا پنس بوته) برداشته و روی سه پایه و مثلث نسوز قرار می دهند.

بطری :برای نگهداری و حفظ  مواد جامد و مایع بطری استفاده می‌شود.

دسیكاتور (خشک کن) : از آن برای خشک کردن مواد و یا محفوظ ماندن از خطر جذب گازها استفاده میشود.

 کپسول چینی : از آن برای تبخیر سریع محلول ها و برای ذوب کردن مواد استفاده میشود.

  چراغ گازی(چراغ بونزن): به یاد مخترع آن بونزن (شیمیدان آلمانی )نامگذاری شده است. با گاز کار می کند همچنین دارای دریچه ی هوا است که هنگامی که از آن استفاده نمی کنیم بهتراست دریچه ی هوا را ببندیم تا آتش ، زرد رنگ و سردتر شده و دیده شود.

چراغ الكلی: اغلب به جای چراغ گازی به کار می رود. پیش از استفاده حتما باید فتیله را تا حدی درآوریم تا بخارهای الکل بیرون رود و چراغ منفجر نشود.

 چوب پنبه سوراخ کن : چند میله فلزی تو خالی است که در داخل هم قرار دارند ، برای استفاده به هر قطر که لازم باشد میله را روی چوب پنبه قرار دهید و میله عمودی را با دست بچرخانید تکه های چوب پنبه داخل لوله را با دیگری جدا کنید.

قاشقك (اسپاتول،كاردك) : وسیله ای است چینی یا فلزی ،مانند قاشق (با دو سر )كه برای برداشتن مواد جامد از ظرفی وانتقال آن به ظرف دیگر كاربرد دارد.

آبفشان : ظرف محتوی آب مقطر است كه برای شستشوی رسوب و یا اضافه كردن آب مقطر به كار می رود.

همزن شیشه ای: میله ی شیشه ای تو پر كه برای مخلوط كردن محلولها ویكنواخت كردن گرمای انجا به كار می رود.

ظرف چینی یا شیشه ای برای ساییدن، خرد كردن مواد جامد شیمیایی و مخلوط كردن و اجسام خمیری به كار می رود. برای نرم كردن،اجسام سخت نخست آنها را وسط چكش باید خرد كرد در ضمن دسته ی هاون را نباید به طور عمودی بر جسم وارد كرده بلاكه با ملایمت عمل ساییدن را انجام داد.

بورت : یکی از وسایلی که برای اندازه گیری و برداشتن حجم معینی از مایعات به کار میرود. از متداول ترین انواع آن بورت شیردار است. براساس میلی لیتر درجه بندی میشود و صفر آن بالا ، 100آن در پایین قرار دارد.

بالن ته گرد : از این وسیله برای جوشاندن و تقطیر مایعات ، تهیه و تعیین چگالی گازها و ... استفاده میگردد. (مانند: 600 سی سی، 250 سی سی ، 1000 سی سی و ... )

بالن ته صاف : بیشتر برای نگه داری مواد به کار می رود. کاربرد آن مانند ارلن است. (مانند: 600 سی سی، 250 سی سی ، 1000 سی سی و ... )

بالن حجم سنجی (بالن ژوژه): از این بالن برای رقیق کردن محلولها و یا تهیه ی محلول های استاندارد استفاده میشود. برروی گردن  باریک آن خط نشانه ی حلقوی وجود دارد که گنجایش حجمی را مشخص می کنند.  با توجه به حجم آن، مشخص می گردد.

پیپت  : برای برداشتن حجم معینی از مایعات به کار میرود ، صفر آن در بالاست. دارای دو نوع است : حباب دار و ساده. برای پر کردن آن بهتر است از پووار استفاده کرد.

پی پت پمپ (پووار) : از پووار برای مكش استفاده می شود اما در صورتیكه موادسمی باشند قبل از  استفاده از پووار باید از سالم بودن آن اطمینان حاصل كنیم و آنرا با آب امتحان كنیم.  

طرز استفاده: دكمه A برای خالی كردن هوای داخل پووار است. دكمه S برای مكش مواد سمی است. دكمه E برای خالی كردن مواد مكش شده است.

استوانه ی مدرج : استوانه ای است که پایه دارد و بر خلاف بورت وپیپت درجه بندی آن از پایین آغاز میشود. از آن برای اندازه گیری حجم معینی از محلول ها استفاده میشود. برای تعیین حجم اجسام جامد بی شکل نیز کاربرد دارد.

گیلاس مدرج : از آن برای برداشتن حجم معینی از مایعات برای پر کردن بورت  و استوانه مدرج استفاده میشود.

ارلن مایر: ارلن مایر برای نگهداری، مخلوط کردن محلول‌ها و حرارت دادن مواد به کار می‌رود. تخت بودنِ کف آن موجب می‌شود که مواد به آسانی به طور اتفاقی از آن بیرون نریزند و همچنین موجب می‌شود که گرم کردن مواد در آن به راحتی صورت گیرد.

قطره چکان : برای برداشتن مقدار دقیق و کمی از مایعات و محلول ها مثل شناساگرها و همچنین برای برداشتن محلول هایی که بخار های سمی  تولید میکنند و یا محلول هایی که  هنگام ریختن ممکن است بر دست یا  لباس بریزد استفاده میشود.

مبرد (سرد کننده) : برای سرد کردن بخار حاصل از تبخیر مایعات به کار می رود که برروی دستگاه تقطیر بسته میشود.

گیره ی حلقه ای : از آن برای قرار گرفتن قیف و گاهی به جای سه پایه برای نگه داری بالن و ... استفاده میشود.

ظرف پتری (پلیت) : برای نگه داری محلولها و نمونه های میکروبی به کار می رود.

گیره ی کوره : به شکل قیچی است و  برای برداشتن نمونه ها و بوته ی داغ از درون کوره به کار میرود.

  میله و پایه : برای بالا نگه داشتن وسایل معمولا به همراه گیره به کار می رود.

گیره : از آن برای نگه داشتن بیشتر وسایل(مانند: ارلن، بالن و ... ) بر روی میله و پایه استفاده می گردد.

گیره ی بورت : از آن برای نگه داشتن بورت ، لوله آزمایش ، دماسنج و ... استفاده میشود.

 سه پایه : برای قرار دادن ظرف های ته صاف مثل ارلن و بشر و... به طور غیر مستقیم برروی آتش کاربرد دارد. باید روی آن توری نسوز یا مثلث نسوز قرار داد. بطور کلی سه پایه تقریباً همیشه در هنگام گرم کردن مواد مورد استفاده قرار می گیرد.

توری نسوز : برای جلوگیری از تماس مستقیم آتش با ظرفی که می خواهیم آن را گرم کنیم مانند بشر و . . . که ظرف را روی توری نسوز می گذاریم. در وسط توری، ماده ی سفید رنگی به نام "آزبست" وجود دارد که نسوز است.

پنس : برای برداشتن،جابجاکردن و نگه داشتن مقدار کمی ماده ی جامد به کار می رود.

کاغذ صافی : کاغذ صافی کاربرد فراوانی در آزمایشگاه های علمی دارد و به طور معمول برای جداسازی مواد جامد معلق در مایع به کار می رود و در شکل های متنوع ساخته می‌شود.

هود آزمایشگاهی : نوعی تهویه ی محفظه دار است. آزمایش هایی را که تولید گازهای سمی می کنند در آن انجام می دهند تا بخارهای سمی به وسیله ی تهویه ی آن، به هوای بیرون آزمایشگاه برود.

همزن آزمایشگاهی: یکی از ابزارهای آزمایشگاهی بوده که برای مخلوط کردن مایعات در آزمایشگاه از آن استفاده می‌شود.

شیشه ساعت: از این وسیله برای خشک کردن مایعات استفاده می شود به این صورت که مایع را روی سطح مقعر آن قرار داده و برای مدتی در هوای آزاد قرار می دهیم.

کوره : دستگاهی است که برای گرم کردن مواد به مدت طولانی به کار می رود.

درپوش : لاستیکی یا چوب پنبه ای است و برای بستن سر لوله ی آزمایش، ارلن مایر، بالن و ... به کار می رود.

ترموکوبل: یکی از انواع مولد برق است. ترموکوپل دو فلز غیرهم‌جنس است که از یک طرف به‌هم متصل‌اند. برای تولید برق باید محل اتصال دو فلز را حرارت داد. در این صورت در دو سر دیگر که آزاد هستند برق تولید می‌شود.

لوله ی رابط : لوله ای شیشه ایست که با گرم کردن روی آتش می توان آن را خم کرد. برای وصل کردن ظرفها ( ارلن، بالن و ... ) به کار میرود.

سوهان : از آن برای بریدن شیشه های توخالی و صاف کردن محل تیزی شیشه استفاده میشود.

لام یا لامل: یک قطعه شیشه ای جهت قرار دادن مواد بر روی آن و مشاهده با میکروسکوپ  مورد استفاده قرار می گیرد.

کاغذ صافی : نوعی کاغذ به شکل دایره است که برای جداکردن مواد جامد از مخلوط ها (مثلا جداکردن نشاسته از آب) به کار می رود. برای استفاده از کاغذ صافی باید آن را در قیف قرار داد.

گیره ی مخصوص دماسنج : برای اتصال دماسنج به میله و پایه به کار میرود.

 دماسنج : درجات دماسنج ها معمولا بر حسب فارنهایت یا سانتیگراد ( سلسیوس) تنظیم شده است و در هر حالت ممکن است جیوه ای و یا الکلی باشد . میزان دقت دماسنج به درجه بندی آن بستگی دارد. به طوری که هر چه فاصله بین درجات بیشتر باشد خطای کمتری در خواندن خواهیم داشت.

نکته اول روش درست خواندن سطح مایع در پیپت ، استوانه مدرج ، لوله آزمایش و ... 

نکته دوم واحد اندازه گیری حجم مواد مایع که بر روی وسایل آزمایشگاهی مانند پیپیت و بورت و بشر و ... نوشته شده است یکسان بوده و به صورت میلی لیتر یا سی سی یا سانتی مترمکعب خوانده می شود.