پروفسور کاظم معتمدنژاد

کاظم معتمدنژاد در سال ۱۳۱۳ در شهر مود درفاصله 35 کیلومتری بیرجند در جنوب خراسان جنوبی (شهرستان سربیشه) متولد شد. تحصیلات ابتدایی و قسمتی از تحصیلات متوسطه خود را در زادگاهش یعنی مود و قسمت دیگر را در بیرجند و سال ششم ادبی را در دبیرستان مروی تهران گذراند. در سال ۱۳۳۶ به اخذ درجه لیسانس و در سال ۱۳۳۹ به اخذ درجه دکتری در رشته حقوق قضائی از دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران نائل شد.

وی در زمان تحصیل در دوره کارشناسی، با مدیر وقت روزنامه کیهان -که استاد او نیز بود- رابطهٔ دوستانه‌ای برقرار کرد. وقتی استاد از دانشجویان دوره دکتری برای همکاری در کیهان دعوت کرد، معتمد نژاد فرصت را غنیمت شمرده و به محیط روزنامه وارد شد. دیری نپایید که از مترجمی زبان فرانسه، به مسؤولیت گروه خارجی و مقالات ارتقا یافت.

روزنامه کیهان که به روزنامه نگاران تحصیلکرده نیاز داشت، برای وی بورسیه‌ای از دولت فرانسه دریافت کرد. معتمد نژاد در دانشگاه سوربن فرانسه موفق به اخذ دکتری حقوق و علوم سیاسی و نیز دکتری تخصصی روزنامه نگاری از انستیتوی مطبوعات و علوم نظری دانشگاه پاریس شد.

وی از سال ۱۳۴۶ وکیل پایه یک دادگستری شده و از سال ۱۳۷۹ مشاور حقوقی اتحادیه بین‌المللی ارتباطات دور بود.

پروفسور کاظم معتمدنژاد پدر علم ارتباطات ایران، دارای مدرک کارشناسی رشته قضایی دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی دانشگاه تهران ، دکترای دولتی علوم سیاسی از دانشکده حقوق و

علوم اقتصادی دانشگاه پاریس، دکتری تخصصی روزنامه‌نگاری از انستیتوی مطبوعات و علوم خبری در دانشگاه پاریس و دیپلم‌ عالی تدریس روزنامه‌نگاری از مرکز بین‌المللی تعلیمات عالی روزنامه‌نگاری دانشگاه استراسبورگ بود.

از سوابق وی می‌توان به موار زیر اشاره کرد:

خدمات مطبوعاتی:

عضو هیأت تحریریه و مدیر بخش اخبار و مقالات خارجی روزنامه کیهان ، 1340 – 1336

خدمات حقوقی :

- وکیل پایه یک دادگستری ، از سال 1346

- مشاور حقوقی اتحادیه بین‌المللی ارتباطات دور ، از 1379

همکاری در تأسیس مؤسسات و دوره های آموزشی وپژوهشی:

- عضو مؤسس دوره عالی روزنامه‌نگاری ، مؤسسه عالی مطبوعات و روابط عمومی و دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی ، 1350 – 1343

- عضو هیأت مؤسس بخش ارتباطات بین‌المللی " انجمن بین‌المللی تحقیق در ارتباط جمعی " 1976 (1355)

- عضو هیأت مؤسس "مرکز مطالعات فراملی ارتباطات و اطلاعات در کشورهای آسیا ،آفریقا و آمریکای لاتین ، پاریس " 1992 (1371) دوره فوق لیسانس علوم ارتباطات در دانشگاه علامه طباطبایی ، 1368

- عضو مؤسس دوره دکتری علوم ارتباطات در دانشگاه علامه طباطبایی ، 1375

- عضو مؤسس "مرکز پژوهش‌های ارتباطات " وابسته به دانشگاه علامه طباطبایی و وزارت پست و تلگراف و تلفن ، 1375

- پیشنهاد دهنده تاسیس " مرکز مطالعات و تحقیقات ارتباطات در آسیای مرکزی " با همکاری یونسکو در تهران ، از طریق کمیسیون ملی یونسکو در ایران در سال 1374 که پس از اعزام یک هیأت بررسی و امکان‌سنجی از سوی سازمان مذکور به ایران و کشورهای منطقه ، همچنان در حال مطالعه و مذاکره است.

همکاری در ایجاد انجمن‌ها :

- عضو هیأت مؤسس " انجمن دفاع از آزادی مطبوعات" تابستان 1357

عضویت در انجمن‌های علمی بین‌المللی:

- عضو "انجمن بین‌المللی تحقیق در ارتباطات جمعی" از سال 1962

- عضو " انجمن بین‌المللی حقوق فضا" از سال 1967

- عضو " انستیتوی بین‌المللی ارتباطات" از سال

- عضو " انجمن فرانسوی علوم ارتباطات و اطلاعات " ، از سال 1983

برخی تالیفات استاد دکتر کاظم معتمدنژاد عبارتند از:

روزنامه‌نگاری، نویسنده: دکتر کاظم معتمدنژاد، دکتر ابوالقاسم منصفی

روش تحقیق در محتوای مطبوعات نویسنده: دکتر کاظم معتمدنژاد

وسایل ارتباط جمعی (جلد نخست)نویسنده: دکتر کاظم معتمدنژاد

مبانی حقوقی بین‌المللی گزارشگری برای صلح، نویسنده: دکتر کاظم معتمدنژاد

اجلاس جهانی سران درباره جامعه اطلاعاتی، نویسنده: دکتر کاظم معتمدنژاد

جامعه اطلاعاتی: اندیشه‌های بنیادی،دیدگاه‌های انتقادی و چشم‌اندازهای جهانی،نویسنده: دکتر کاظم معتمدنژاد

حقوق مطبوعات،نویسنده: دکتر کاظم معتمدنژاد

حقوق حرفه‌ای روزنامه‌نگاران نویسنده: دکتر کاظم معتمدنژاد، دکتر رویا معتمدنژاد

حقوق ارتباطات نویسنده: دکتر کاظم معتمدنژاد، دکتر رویا معتمدنژاد

و دهها مقاله که در مجلات داخلی و خارجی منتشر شده‌اند.

کتاب، جزوه با تکثیر محدود:

اجلاس جهانی سران درباره جامعه اطلاعاتی. تهران: مرکز پژوهش‌های ارتباطات، ۱۳۸۲، ۲۴۴ ص.

ارتباطات بین‌الملل. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی؛ دانشکده علوم اجتماعی، مهر ۱۳۶۹، ۳۱۴ ص.

ارتباطات بین‌المللی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی؛ دانشکده علوم اجتماعی، ۱۳۷۲، ۲۰۷ ص.

ارتباط جمعی غربی و انقلاب اسلامی ایران: بازنگری انتقادی نظریه‌های غربی توسعه بخشی ارتباطات در جهان سوم و تحقیق در پوشش خبری انقلاب اسلامی ایران در وسایل ارتباط جمعی غرب. تهران: سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، تابستان ۱۳۶۷، ۳۴ ص.

ارتباطات در خدمت انسان‌ها: برنامه بزرگ یونسکو برای سال‌های ۱۹۸۴-۸۵. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی؛ دانشکده علوم اجتماعی، آذر ۱۳۶۲، ۹۰ ص.

ارتباطات و وسایل ارتباطی. تهران: دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی، بدون تاریخ، ۳۳۷ ص.

ارتباطات و وسایل ارتباطی. تهران: دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی، ۱۳۵۴، ۵۱ ص.

حقوق ارتباط جمعی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی؛ دانشکده علوم اجتماعی، مهر ۱۳۶۹، ۲۶۳ ص.

حقوق ارتباط جمعی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی؛ دانشکده علوم اجتماعی، بدون تاریخ، ۲۳۶ ص.

حقوق مطبوعات. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها،

روزنامه نگاری. تهران: دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی، ۱۳۵۰، ۴۳۷ ص. (با همکاری ابوالقاسم منصفی)

روزنامه نگاری: با فصلی جدید در بازنگری روزنامه نگاری معاصر. تهران: سپهر، ۱۳۶۸(چ۳)، ۵۶۶ ص. (با همکاری ابوالقاسم منصفی)

روش تحقیق در محتوای مطبوعات: با کلیاتی درباره تجزیه و تحلیل در ارتباطات جمعی. تهران: دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی، ۱۳۵۶، ۴۹۰ ص.

روش مطالعه و بررسی مطبوعات. تهران: دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی، ۱۳۴۹، ۱۸۰ ص.

کتابشناسی ارتباطات جمعی در جهان سوم. تهران: دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی، ۱۳۵۸، ۳۷ ص.

ماکت سازی و صفحه بندی. تهران: دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی، ۴۹- ۱۳۴۸، ۶۷ ص. (با همکاری ابوالقاسم منصفی)

مصاحبه و رپورتاژ. تهران: مؤسسه عالی علوم ارتباطات اجتماعی، ۴۹- ۱۳۴۸، ۹۸ ص. (با همکاری ابوالقاسم منصفی)

مطالعات و تحقیقات انتقادی در ارتباطات اجتماعی. تهران: صدا و سیما؛ واحد تحقیقات اجتماعی و ارزشیابی برنامه‌ها، مهرماه ۱۳۶۸، ۶۲ ص.

مطالعات و تحقیقات انتقادی در ارتباطات اجتماعی. تهران: سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی، تابستان ۱۳۶۷، ۱۵ ص.

مطبوعات، تبلیغات و افکار عمومی. تهران: دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی، ۱۳۴۵، ۱۰۱ ص.

مطبوعات و وسایل خبری: ارتباطات و مطبوعات در دنیای امروز. تهران: مؤسسه عالی مطبوعات و روابط عمومی، ۱۳۴۶، ۱۷۰ ص.

وسایل ارتباط جمعی. تهران: دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی، ۱۳۵۵، ج اول، ۴۳۴ ص.

وسایل ارتباط جمعی؛ جلد یکم: چاپ دوم با اصلاحات و اضافات. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۷۱(چ۲)، ۴۵۳ ص (ج۱).

وسایل ارتباط جمعی و خبری. تهران: مؤسسه عالی علوم ارتباطات اجتماعی، ۱۳۴۸، ۱۴۵ ص.

وسایل ارتباطی و خبری (ارتباطات و وسایل ارتباطی). تهران: مؤسسه عالی علوم ارتباطات اجتماعی، بدون تاریخ، ۳ ج.

متن کامل سخنان ارائه شده در سمینار مدیران روابط عمومی‌های وزارت پست و تلگراف و تلفن. تهران: وزارت پست و تلگراف و تلفن؛ روابط عمومی، ۱۳۷۲، ۱۰ صفحه.

معتمدنژاد بعدازظهر چهاردهم آذر ۱۳۹۲ در بیمارستانی در تهران به دلیل بیماری درگذشت. دکتر کاظم معتمدنژاد در ساعت 11:30 روز 16 آذر «روز دانشجو» سال 1392 تهران، بهشت‌ زهرا (س)، قطعه‌ی نام‌آوران، ردیف 40، شماره‌ی 9 به خاک سپرده شد. شاید تقارن روز دانشجو با روز خاکسپاری‌اش، تقارن مبارکی باشد که دانشجویان هر سال روزشان را با یاد او مبارک کنند.  روحش شاد

منابع: ایسنا،ویکی پدیا