عالی

بسیارخوب

خوب

متوسط

ضعیف

جامد

مایع

گاز

سیاهه رفتار

گروه جامدات

گروه   مایعات

گروه   گازها

باز کردن درست بادکنک ها ( 2نمره )

تجسم خود در داستان ( بدیعه پردازی ) 5نمره

ایفای نقش خود دانش آموز ( 5 نمره )

آزمایش ها و پاسخ ها به سوالها ( 3 نمره )

ارزشیابی پایانی ( 5 نمره )

جمع کل

روش تدریس  مشارکتی و فعال علوم تجربی

طرح درس شماره :3

مشخصات

نام درس : علوم      مقطع : ابتدایی      پایه : پنجم

موضوع درس : چرا مواد خاصیتهای متفاوتی دارند ؟

تهیه کنندگان:زینب کریمی- زینب سعیدیان

زمان: 40 دقیق تعداد دانش آموزان : 20 نفر

هدف کلی:

دانش آموزان دراین درس با خاصیت های موادآشنامی شوند

هدف های جزئی :

1-ساختمان مولکول رامی شناسند

2-تفاوت عنصروترکیبرادرک می کنند

3-باچندماده عنصر وترکیب آشنامی شوند

4-خواص موادترکیب وعنصررامی فهمند

اهداف رفتاری :

دانش آموزان درپایان درس به این اهداف می رسند

1-تفاوت وترکیب راتوضیح می دهند (مهارتی)

2-نام میبرند که ساختمان مولکول ازاتم ساخته شده است(شناختی)

3-موادی که عنصروترکیب هستندجداکرده وطبقه بندی می کنند(مهارتی)

4-خواص وکاربردموادراشرح می دهند (مهارتی)

5-به کمک اتم هامولکولهای مختلف می سازند وباعلاقه رنگ می کنند (نگرشی)

نکات کلیدی درس :

اتم ،عنصر،ترکیب،مولکول

موادووسایل موردنیاز:

تابلوی مغناطیسی-  مگ مغناطیسی – کتاب درسی – کتاب معلم –  مهره رنگی

روش تدریس :

روش پرس وجو

راهبرد ایجادانگیزه :

معلم :برای اینکه به خواص مواددست پیداکنیم ابتدابادو حرف (ش)و(ک)یک بازی انجام میدهیم هرکدام از شماها توانست بیشترین کلمه را درست کند و حرفهای تکراری و غیرتکراری راجدا کند برنده است و ما از این طریق باید فکرکنیم که خواص موادچگونه است ؟

ارزشیابی تشخیصی :

1-خاصیت های موادرانام ببرید؟

2-تفاوتوضعمولکولهادردرموادجامد،مایع،گازراشرح دهید؟

3-مولکول چیست ؟

اجرای مراحل روش :

مرحله اول:ارزشیابی پیش دانسته های فراگیران

معلم جدول زیرراروی تخته رسم می کند :

معلم : یک ورق کاغذ بردارید و جواب پرسشها را بنویسید 5 دقیقه فرصت دارید

سپس معلم اوراق را جمع آوری کرده و فراوانی مربوط به جدول را تکمیل می کند و افرادی که پاسخ درست و نادرست داده اند مشخص می شوند0

مرحله دوم : مصاحبه با دانش آموزان

معلم از افرادی که نتوانسته اند به پرسش اول پاسخ درست بدهند ، می خواهد سراغ افرادی بروندکه پاسخ پرسش اول را می دانند ، آنگاه از آنها بپرسند به چه روشی پرسش اول را یاد گرفته اند

بدین ترتیب دانش آموزان مصاحبه کننده از دانش آموزان مصاحبه شونده تمام راههای مورد نظر را دریافت        می کنند و در برگه یادداشت می کنند . معلم پس از پایان وقت تعیین شده از آنان می خواهد که این کار را برای تمام پرسشها انجام دهند

مرحله سوم : گزارش و ارزش یابی :

بعد از مصاحبه ، دانش آموزان مصاحبه کننده ، مطالبی را که جمع آوری کرده اند ارائه می دهند و به کمک معلم آنها را روی تخته ثبت می کنند

معلم : دانش آموزان پرس و جو کننده جلوی کلاس بیایند و روشهایی را که برای پرسش اول از دوستان خود یاد گرفته اند روی تابلو بنویسند

دانش آموز اول : من یاد گرفتم که هر مولکول از اجزای ریزتری به نام اتم ساخته شده است

دانش آموز دوم : من یادگرفتم که مولکول از اتم ساخته شده و اگر اتم ها کنار هم قرار گیرند ، مولکول به وجود می آورند و این مولکولها اگر اتمهای یکسان داشته باشند ، عنصر می گویند ، مثل مولکول اکسیژن .

دانش آموز سوم : من به کمک مهره های مگ مغناطیسی آموختم که مولکولهایی که اتم های یکسان داشته باشند عنصر و موادی که مولکولهای آنها از دو یا چند اتم غیر یکسان درست شده باشد ترکیب گویند مثل مولکول آب

معلم : در گروه خود تعدادی مهره های رنگی تهیه کنید و با استفاده از آنها مدلهایی بسازید که نشان دهند عنصر و ترکیب باشد .

معلم بعد از فعالیت دانش آموزان از آنها می خواهد که جدول زیر را تکمیل کنند و در دفتر خود ثبت نمایند . و از این طریق به جمع بندی درس می پردازد

ارزشیابی پایانی :

1- عنصر چیست و چند عنصر نام ببرید؟

2- ترکیب چیست و چند ماده که ترکیبند نام ببرید ؟

3- کدام یک از مواد زیر ترکیب و کدام عنصر است؟

نمک ، شکر ، آهن ، طلا ، شیشه

4- چرا مواد خاصیت های متفاوتی دارند ؟

ارائه تکالیف :

الف : تکالیف تمرینی :

1- تعداد عنصرهایی که در منزل می بینید را فهرست کنید و در کلاس گزارش دهید

2- پرسشهای کتاب درسی را مطالعه کرده و در دفتر علوم خود پاسخ دهید

ب ) تکلیف بسطی و خلاقیتی :

1- با دوستان خود مشورت کنید ، اطلاعاتی در مورد عنصر ،ا تم و ترکیب به دست آورید و در کلاس گزارش دهید

2 - با وسایلی که در منزل و محیط اطراف در اختیار دارید عنصر و ترکیب بسازید 0

طرح درس شماره : 4

مشخصات :

نام درس : علوم        مقطع : ابتدایی       پایه : پنجم

     موضوع درس : مواد تغییر می کنند

تهیه کنندگان : زینب کریمی – زینب سعیدیان

 زمان : یک ساعت      تعداد دانش آموزان : 20 نفر

اهداف

هدف کلی :

دانش آموزان با تغییرات مواد آشنا می شوند

هدفهای جزئی :

1 - تغییرات چند ماده ، عنصر را یاد بگیرند

2 - تغییرات مواد مخلوط و ترکیب را بیاموزند

3 – تغییر فیزیکی مواد را از تغییر شیمیایی بشناسند

4 - نسبت به تغییرات اطراف خود کنجکاو شوند

هدفهای رفتاری :

1 – چند عنصر را که تغییر کرده اند نام ببرند ( شناختی )

2 - تغییرات مواد ، عنصر ، ترکیب و مخلوط را از هم جدا کنند ( مهارتی )

3 - تغییر فیزیکی را توضیح دهند و چند مثال بزنند (مهارتی)

4 – تغییر شیمیایی را شرح داده و چند مثال بگویید ( مهارتی )

5 – با رسم یک جدول موادی را که تغییر فیزیکی و شیمیایی کرده اند طبقه بندی کرده و گزارش دهند ( نگرشی )

نکات کلیدی :

تغییرات : تغییرات فیزیکی ، تغییرات شیمیایی

مواد و وسایل مورد نیاز :

دفترچه یادداشت ، وسایل ایمنی ، وسایل مشاهده ی محیط ( دستکش ، ذره بین ، میکروسکوپ )

فضا و مدل کلاس :

فضای طبیعی مانند حیاط مدرسه ، پارک ، نانوایی سر کوچه

روش ها و راهبردهای انتخابی تدریس :

روش گردش علمی

راهبرد ایجاد انگیزه :

 معلم با نشان دادن تصویر عنوان درسی توجه بچه ها را به تغییرات مواد و تغییرات تخم مرغ جلب کرده و از دانش آموزان می پرسد که به نظر شما تغییرات مواد در زندگی مفید است یا مضر ؟ امروز به اتفاق هم مطالب جالبی در مورد این سوال در حیاط و پارک و نانوایی کوچه خواهیم یافت من مطمئنم که این گردش علمی نگرش شما را نسبت به درس علوم عوض می کند

ارزش یابی تشخیصی :

1 - فرق عنصر و ترکیب را بیان کنید

2 - چه علمی تغییرات ماده و تاثیرآن را در زندگی مطرح     می کند ؟

3 – تغییر یعنی چه ؟

اجرای مراحل روش :

مرحله اول :  تعیین موضوع و اهداف گردش علمی

در این زمینه ، معلم موضوعات بحث را شرح می دهد و انتظارات خود را از گردش علمی و وظایف دانش آموزان بیان می دارد

معلم : موضوع درس ما تغییرات مواد است ، بنابراین شما باید وظایف زیر را بر عهده بگیرید

الف ) رعایت نظم در کارها

ب ) رعایت نکات ایمنی

ج ) مشارکت و همکاری

د ) مشاهده دقیق محیط

و ) ثبت و یادداشت برداری مشاهدات

ر ) تشکیل گروه تحقیق و فعالیت مستمر و موثر

مرحله دوم : تعیین محل گردش علمی

محل گردش علمی با همکاری شورایی متشکل از معلم ، مدیر ، مسئول پرورشی ، مسئول بهداشت و هماهنگی لازم با اولیا و اداره های آموزش و پرورش تعیین می شود با توجه به خروج دانش آموزان از مدرسه رعایت قوانین آموزش و پرورش ضروری است . بنابراین اگر محل گردش علمی از مدرسه دور باشد باید احتیاط کافی به عمل آید

مرحله سوم : تهیه و امکانات :

یکی از شرایط تحقق اهداف در گردش علمی وجود امکانات مناسب است ، باید برای مشاهده و اندازه گیری وسایل مورد نیاز فراهم آورد0

مرحله چهارم : سازماندهی

گردش علمی یکی از روشهای مشارکتی است و همیاری و همکاری و  تشکیل گروههای کاری ، از لوازم تحقق آن است . باید قبل از حرکت و استقرار در محل ، گروههای علمی تشکیل داد .و برای گروه یک سر گروه تعیین کرد تا وظایف کاملا مشخص شود .

مرحله پنجم : ارائه گزارش

بعد از اینکه گردش علمی انجام شد ، دانش آموزان به مدرسه برمی گردند و نتایج مشاهدات و گزارش های خود را ارائه می دهند ، همه ی دانش آموزان در نقد و بررسی این گزارش ها شرکت می کنند .و نتایج مورد نظر را مطابق اهداف درس یادداشت می کنند ، .بدیهی است که گزارشهای دانش آموزان درباره ی تغییرات مواد مختلف نظیر مواد عنصر ، ترکیب مخلوط و تغییر فیزیکی و شیمیایی مواد خواهد بود0

ارزشیابی پایانی :

ارزشیابی از دانش آموزان در هنگام ارائه گزارش انجام می شود ، زیرا نحوه ی نوشتن گزارش و نتیجه گیری از بازدید یا گردش علمی نشان دهنده ی میزان توانایی فراگیرندگان در پاسخ گویی به سوالات است بنابراین معلم می تواند ضمن شنیدن گزارش ها به ارزشیابی دانش آموزان بپردازد0

ارائه ی تکلیف :

الف ) تکلیف تمرینی

1 – کدام یک از موارد زیر تغییر فیزیکی و کدام تغییر شیمیایی است ، توضیح دهید ؟

الف ) زرد شدن برگ درختان       ب ) بریدن تنه ی درخت          ج ) پختن نان                د ) زنگ زدن آهن

ب ) تکالیف بسطی و خلاقیتی

1 - به نظر شما تغییرات فیزیکی و شیمیایی مواد چه تاثیری در زندگی شما دارد ؟

2 – با رسم یک جدول تغییرات فیزیکی و شیمیایی مواد مختلف محل زندگی خود را به کلاس گزارش دهند0

طرح درس شماره : 5

مشخصات :

نام درس : علوم    مقطع : ابتدایی       پایه : پنجم

موضوع درس : ماشین ها ( حرکت و نیرو )

تهیه کننده گان : زینب کریمی - زینب سعیدیان

زمان :45 دقیقه      تعداد دانش آموزان : 20 نفر

اهداف

هدف کلی :

دانش آموزان با کاربرد حرکت و نیرو در جابجایی اجسام آشنا  می شوند 0

هدفهای جزئی :

1 – کاربرد نیرو در جابجایی اجسام را بشناسند0

2 - نیاز به نیرو را در انجام هر کاری درک کنند0

3 – با وسایلی که باعث افزایش نیرو می شود آشنا می شوند 0

4 - راههایی که باعث افزایش نیرو می گردد را بدانند0

هدف های رفتاری :

1 - نقش نیرو در جابجایی اجسام را بیان کنند 0(دانستنی )

2 - کارهایی که به نیروی کمتر و کارهایی که به نیروی بیشتر نیاز دارد را جدا کنند 0(مهارتی)

3 - وسایلی که باعث افزایش نیرو می شود را نام ببرند0(دانستنی)

4 - راههایی که باعث افزایش نیرو و حرکت می شوند را شرح دهند0 (مهارتی)

5 - حالتهای بلند کردن اجسام سنگین را گزارش دهند 0(مهارتی)

نکات کلیدی :

حرکت ، نیرو ، تکیه گاه ، جسم

مواد و وسایل موردنیاز :

سطل پر از ماسه – میله ی بلند – تکیه گاه

فضا و مدل کلاس:

آزمایشگاه و حیاط مدرسه

روشها و راهبردهای انتخابی برای تدریس :

روش نمایشی

ارزشیابی تشخیصی :

1 - در چه موقع به جسم نیرو وارد می شود ؟

2 – آیا برای انجام دادن همه ی کارها به یک اندازه نیرو نیاز داریم ؟

3 - چرا اجسام حرکت می کنند ؟

راهبردهای ایجاد انگیزه :

معلم توپی را روی زمین قرار داده و پس از چند دقیقه به توپ ضربه ای واردمی کندوازبچه ها می پرسد چرا توپ حرکت می کند 0

اجرای مراحل روش :

مرحله اول : آمادگی و توضیح

برای آمادگی لازم جهت اجرای روش نمایشی ، معلم باید تمرینهای ضروری درباره ی وسایل آموزشی و نحوه ی کاربرد آنها را انجام دهد زیرا بیشتر اوقات دیده می شود که توضیحات معلم با نمایش مغایرت و تناقض پیدا می کند0

مرحله دوم : نمایش دادن

معلم : بچه های عزیز امروز می خواهیم یک سطل پر از سنگ را بلند کنیم . برای بلند کردن آن خوب به من دقت کنید ، من چندین حالت را برای بلند کردن سطل برای شما نمایش می دهم و شما خوب دقت کنید و به سوالات من پاسخ دهید 0

حالت اول : سطل پر از سنگ را معلم بلند می کند 0

حالت دوم : بوسیله یک میله ی بلند و یک تکیه گاه سطل را بلند می کند0

معلم ضمن بلند کردن وسایل از دانش آموزان می پرسد :

کدام حالت برای بلند کردن سطل راحت تربود ؟

در کدام حالت نیروی کمتری مصرف می شود ؟

در کدام حالت جسم را بیشترحرکت دادیم ؟

معلم با پرسیدن از دانش آموزان آنان را وارد درس می کند و با نمایش دادن بیشتر مفاهیم و مطالب درسی را توضیح می دهد 0

مرحله سوم : آزمایش و سنجش

بعد از نمایش و توضیحات مطالب بوسیله معلم و بحث وگفتگوی فراگیرندگان ، معلم اقدامات زیر را انجام می دهد :

معلم : به هر یک از گروهها یک میله و یک سطل پر از سنگ و یک تکیه گاه می دهد و از آنها می خواهد با تغییر دادن محل سطل در روی میله یعنی با نزدیک و دور کردن سطل از تکیه گاه ، نحوه ی بلند کردن سطل را مشاهده کنند و نتیجه ای که می گیرند برای سایر گروهها شرح دهند0

معلم : بچه ها من همین آزمایش را دوباره تکرار می کنم و این بار دستم را نسبت به تکیه گاه نزدیک و یا دور     می کنم ، بگویید در بالا بردن سطل چه نقشی دارد ؟

در آخر معلم درس را جمع بندی می کند و پایان می دهد .

ارزشیابی پایانی :

1 – هر قدر فاصله جسم به تکیه گاه نزدیکتر باشد بلندکردن آن از سطح زمین000000 است0

2 - برای به حرکت در آوردن اجسام باید به آنها چه چیزی وارد کنیم ؟

3 - هر قدر فاصله نیرو به تکیه گاه نزدیکتر باشد بلند کردن جسم سنگین ازسطح زمین 0000000است0

ارائه تکالیف :

الف ) تکلیف تمرینی

1 - وقتی که جسمی را می کشیم یا هل می دهیم به آن0000000 وارد می کنیم 0

2 - برای انجام دادن بعضی از کارهای ساده مانند بلند کردن یک لیوان آب ،نیرویی لازم نیست .

الف ) درست                 ب ) نادرست   

3 - فعالیت صفحه 34 کتاب درسی را در منزل انجام دهید 0

ب ) تکلیف بسطی و خلاقیتی :

1 – غیر از روش استفاده از میله و تکیه گاه و جسم که در کلاس برای بلند کردن استفاده گردید یک روش دیگری برای بلند کردن اجسام را که نیروی ما را افزایش دهد در منزل طراحی کرده و به کلاس گزارش دهید0

طرح درس شماره :6

مشخصات :

نام درس : علوم     پایه : پنجم       مقطع : ابتدایی

موضوع درس : اهرم چیست؟

تهیه کنندگان : زینب کریمی – زینب سعیدیان

زمان : 40 دقیقه     تعداد دانش آموزان : 21 نفر

اهداف :

هدف کلی:

 دانش آموزان با اهرم و سطح شیب دار آشنا می شوند 0

هدف های جزیی :

1 - دانش آموزان اهرم را به عنوان یک وسیله ای که کار را آسان می کند بشناسند0

2 - قسمت های مختلف یک اهرم را تشخیص دهند 0

3 - استفاده از سطح شیب دار را در جا های مختلف بدانند 0

4 - اشکال مختلف اهرم را درک کنند 0

هدف های رفتاری :

1 - اهرم را تعریف کنند ، دو مثال بزنند0(دانش)

2 - قسمت های اصلی یک اهرم را ترسیم کنند 0(مهارتی)

3 - استفاده از سطح شیب دار در جاهای مختلف را توضیح دهند0   ( مهارتی)

4 - اشکال مختلف اهرم ها را نام ببرند0(دانش)

5 - رابطه بین شیب و طول سطح شیب دار را بیان کنند0(مهارتی)

نکات کلیدی :

اهرم – سطح شیبدار – طول سطح شیب دار – تندی سطح شیب دار

مواد و وسایل مورد نیاز :

تخته – ماشین اسباب بازی – قیچی – نوشابه باز کن – ترازو – میله ی بلند – خط کش

فضا و مدل کلاس :

کلاس درس معمولی با تشکیل گروههای کوچک

روشها و راهبردهای انتخابی برای تدریس :

روش ساخت گرایی

راهبرد ایجاد انگیزه :

بچه های عزیز آیا می توانید بگویید که در شکل زیر که نظیر آنرا خوانده اید ، درون مربع چه عددی باید نوشت ؟

                                                            4 متر                               2 متر

بچه ها به این شکل چه می گویند ؟

بچه ها امروز می خواهیم با تلاش و فعالیت شما درباره ی اهرم و کاربرد آن بیشتر یاد بگیریم

ارزشیابی تشخیصی :

1-     برای انجام هر حرکتی به چه چیز نیاز داریم ؟

2-     چه وقت به جسم نیرو وارد می کنیم ؟

3-     نیرو چیست ؟

4-     وقتی جسمی در جایی ساکن باشد چگونه حرکت می کند ؟

اجرای مراحل روش

مرحله اول : کاوش و جستجو

معلم : در توضیحات قبل ، برای شما دو سوال مطرح نمودم و نظیر آن سوال چنین است ؟

1 – در شکل روبرو میله در حال تعادل است ، درون مربع چه عددی باید نوشت ؟

                                       4 متر                                       2 متر                                                    

2 - در شکل مورد نظر به آن میله چه می گوییم و از چه قسمت های درست شده است ؟

ما این دو مسئله و سوال را به کمک یک میله و تکیه گاه و سطل پر از سنگ قبلا انجام دادیم ، در آن طرفی از      تکیه گاه که علامت سوال است باید عددی بگذاریم که با طرف دیگر تکیه گاه برابر باشد ، خوب تلاش کنید

مرحله دوم : تفهیم و استنباط

معلم : همه ی شما به خوبی تلاش کردید . اکنون هر گروه به جلوی کلاس بیایید و یافته های خود ر امطرح کند و دلایل خود ر ابرای اثبات مسائل ارائه دهد . بقیه ی دانش آموزان هم به دقت گوش بدهند و اگر از روش کار گروه گزارش دهنده سوال یا انتقادی دارند بیان کنند ، به این ترتیب همه گروهها برای ارائه ی گزارش آماده می شوند و کار خود را به آگاهی همه می رسانند . اگر دانش آموزان نتوانند به پاسخ مورد نظر دست یابند ، معلم می تواند راهنمایی لازم را ارائه دهد و اطلاعات ناکافی دانش آموزان را سامان دهد

مرحله سوم : توسعه و تعمیم

معمولا در این مرحله ، مفاهیم تولید شده اعتبار یابی می شود

معلم : متشکرم . شما توانستید پاسخ سوالها را با تلاش خود پاسخ گویید .

حالا وسایل و ابزارهایی دیگر را سراغ دارید که نوعی اهرم   می باشند ؟

آنها را از دوستان خود در گروهها بپرسید تا پاسخ را در یابید

حالا برای اینکه کاربرد اهرم ها در جاهای دیگر را بهتر یاد بگیرید و گروههای  5 نفری تشکیل دهید

می خواهیم به کمک یک تخته و تکیه گاه و یک وزنه ، اهرمی را درست کنید که به صورت شیب دار باشد و اندازه طول شیب ها در گروه ها متفاوت باشد و پاسخ دهید کدام یک از سطوح شیب دار کمک بیشتری به ما می کنند ؟

معلم : از زحمات همه ی گروهها تشکر می کنم

گروهها هر کدام از روشهای زیراستفاده نموده اند

گروه 1 :                21     7

گروه 2 :             40         10

گروه 3 :          30          15

دانش آموزان : طول سطح شیب دار را بر ارتفاع آن تقسیم می کنیم هر چه عدد بدست آمده بزرگتر باشد کمک سطح شیب دار برای ما بیشتر است یعنی به نیروی کمتری نیاز داریم

مرحله چهارم : بررسی و ارزشیابی

معلم : حالا می توانیم یک بار دیگر به فرایند ها و کاوش ، تفهیم و توسعه دقت کنیم و با هم به کنترل روشهای مطرح شده بپردازیم. حالا به نظر شما کدام روشها بهتر و قابل قبول تر است؟ پس هر روشی را که قبول دارید به منزله ی پاسخ صحیح و قابل ارائه ، منظور دارید تا جلسه ی دیگر ،به کتاب ها و منابع گوناگون مراجعه کنید و نظر دیگران را هم جویا شوید 0

ارزشیابی پایانی :

1 - - کدام مورد از وسایل زیر اهرم نیست ؟

الف ) قیچی ، در قوطی باز کن            ب ) فرغون ، پاروی قایق

ج ) نردبان                                        د ) دم باریک ، جارو

2 - کدام مورد از نمونه های سطح شیبدار است ؟

الف) الوار ، پلکان متحرک                   ب) سرازیری و سربالایی جاده ها

ج ) کف شیب دار تئاترها و تالارها         د ) همه موارد

3 - سه قسمت اصلی یک اهرم را نام ببرید .

4- کدام نوع از سطح شیب دارها کمک بیشتری به ما می کنند ؟

5 – از سطح شیب دار در چه جاهایی استفاده می شود ؟

ارائه تکلیف

الف ) تکلیف تمرینی

1 - تکلیف فکر کنید صفحه 36 کتاب و تحقیق فکر کنید صفحه 37 کتاب را انجام دهید0

ب ) تکلیف بسطی و خلاقیتی :

1 – موارد استفاده اهرم و سطح شیب دار را در محل زندگی خود تحقیق کنید و طی گزارش به کلاس بیاورید 0

2 - کار استخوان بازو در انسان چیست ؟

طرح درس شماره :7

مشخصات:

نام درس : علوم       مقطع : ابتدایی   پایه : پنجم

موضوع درس : ماشین چیست ؟

تهیه کنندگان : زینب کریمی - زینب سعیدیان

زمان : 45 دقیقه        تعداد دانش آموزان : 20 نفر

اهداف :

هدف کلی :

آشنایی دانش آموزان با ماشین و انواع آن

اهدف جزیی :

1 - ماشین را بشناسند 0

2 - انواع ماشینها را بدانند 0

3 - تفاوت انواع ماشینها را بفهمند 0

4 - ماشین ها نیروی خود را از کجا می آورند را درک کنند0

اهداف رفتاری :

1 - ماشین را تعریف کنند ( مهارتی )

2 - انواع ماشین ها را نام ببرند ( دانستنی )

3 - ماشین پیچیده و ساده را مقایسه کنند ( مهارتی )

4 - توضیح دهند که ماشین ها نیروی خود را از کجا می آورند  ( مهارتی )

5 – با رسم جدول ، ماشینهای ساده و پیچیده را از هم جداکنند ( مهارتی )

نکات کلیدی :

ماشین ، ماشین پیچیده ، ماشین ساده ، نیرو

مواد و وسایل مورد نیاز :

چند ماشین ساده مانند : چاقو ، قیچی ، انبردست ، فندق شکن ، قرقره پرچم ، پیچ گوشتی ، دوچرخه اسباب بازی ، ماشین اسباب بازی

فضا و مدل کلاس :

کلاس درس معمولی با تشکیل گروهها

روشها و راهبردهای انتخابی برای تدریس :

روش بحث گروهی

راهبرد ایجاد انگیزه :

معلم : پس از سلام و احوال پرسی و گفتگوی صمیمانه یکی از روشهای ایجاد انگیزه را انتخاب می کند و می گوید

کی ام ، چه ام ، زین دارم ، لباس رنگین دارم ، ارزون و با ارزش ام ، وسیله ورزش ام ، حالا بگید کی هستم ، روی زمین نشستم

خوب بچه ها جواب شعر ما چه می شود ؟ وقتی بچه ها جواب دادند دوچر خه ، معلم می گوید امروز می خواهیم در مورد وسیله هایی مانند دوچرخه با شما صحبت کنم

ارزشیابی تشخیصی :

1 - اهرم چیست ؟

2 - اهرم از چه قسمت هایی تشکیل شده است ، نام ببرید ؟

3 - از سطح شیب دار در چه جاهایی کمک می گیریم ؟

4 - با چه وسیله ای به مسافرت می روید ؟

اجرای روش بحث گروهی

مرحله اول : انتخاب موضوع

موضوع بحث مطابق سرفصل درس انتخاب می شود تحت عنوان:ماشین چیست ؟ به چند نوع تقسیم می شود ؟

و نیروی خود را از کجا بدست می آورند.

مرحله دوم : یافتن زمینه های مشترک برای بحث

ممکن است دانش آموزان شرکت کننده در بحث گروهی اطلات زیادی درباره ی موضوع بحث نداشته باشند در این حالت جریان بحث کند یا متوقف می شود ، برای رفع این مشکل ، معلم باید بر اساس دانش و اطلاعات خود در زمینه ی بحث اقداماتی انجام دهد . یعنی در مورد ماشینها و انواع آنها صحبت کند و به تشریح واژه های کلیدی بپردازد

مرحله سوم : بیان هدف های آموزشی

یکی از مشکلات مهم در بحث های گروهی ، انحراف گفتگوها از مسیر اصلی است . بیشتر اوقات در بحث های گروهی مسائلی مطرح می شود که خارج از موضوع است و جریان مباحثه را به اهداف تعیین شده نمی رساند ، برای رفع این مشکل معلم باید هدفهای مورد نظر را تشریح کند ، مثلا بگویید در این بحث گروهی می خواهیم تعریف ماشین و انواع ماشین ها و نیرویی که آن ماشین ها بدست     می آورند را بدانیم . پس برای رفع موانع روشهای دلخواه خود را ارائه بدهیم . بنابراین باید در پایان جلسه ، به هدفهایی برسیم تا بتوانیم کاربردهای ماشین ها را در زندگی یاد بگیریم .

مرحله چهارم : هدایت جریان بحث

در این مرحله با برنامه ریزی قبلی دانش آموزان به نوبت نظرات خود را ارائه می دهند ، ناظر جلسه به دقت بحث را زیر نظر می گیرد و منشی کلیات مباحث را ثبت می کند و معلم فقط نظارت بر اجرای صحیح بحث را برعهده     می گیرد 0

مرحله پنجم : نتیجه گیری و اعلام مشترک و مورد توافق

در پایان مسئول یا منشی جلسه نتایج بحث را در حکم مفاهیم مشترک و مورد توافق اعلام می کند . در این بحث مشاهده کنندگان نیز می توانند نظر خود را بیان دارند 0

ارزشیابی پایانی :

1 - ماشین پیچیده چگونه به وجود می آید ؟

2 - آیا دوچرخه یک ماشین پیچیده است ؟

3 - ماشین ها نیروی خود را از کجا بدست می آورند ؟

4 - استفاده از نیروی ماهیچه ها در کدام مورد کاربرد دارد ؟

الف)ماشین ساده  ب) همه ی ماشین ها  ج) ماشین های پیچیده

5 - همه ی ماشین هادر0000000 نیرو به ما کمک می کنند 0

الف) افزایش  ب) سرعت اثر  ج) افزایش مسافت  د) انتقال

ارائه تکالیف

تکالیف تمرینی :

1 – در محیط اطراف خود چند ماشین ساده و چند ماشین پیچیده فهرست وار بنویسند و به کلاس گزارش دهند 0

تکالیف خلاقیتی :

1 - چند ماشین ساده نام ببرید که در کمک کردن کارها ، نیرو و جسم در یک جهت حرکت می کنند .

طرح درس شماره : 8

مشخصات :

نام درس : علوم    مقطع : ابتدایی    پایه : پنجم

موضوع درس : نورورنگ ( چشمه های نور )

تهیه کنندگان : زینب کریمی –زینب سعیدیان

زمان : 40 دقیقه    تعداد دانش آموزان : 20 نفر

اهداف :

هدف کلی :

دانش آموزان با نور و رنگ و چشمه های نور آشنا می شوند0

هدفهای جزیی :

1 - بدانند که نور یکی از شکل های انرژی است 0

2 - چشمه ی نور طبیعی و مصنوعی را بشناسند 0

3 - بفهمند برای این که جسمی دیده شود باید به آن نور بتابد

هدفهای رفتاری :

1 - یکی از شکل های انرژی را نام ببرد ( دانستنی )

2 - چشمه ی نور را تعریف کنند 0(دانش )

3 - چشمه ی نور طبیعی و مصنوعی را باهم مقایسه کنند        ( مهارتی )

4 - شرح دهند که اجسام چگونه دیده می شوند (مهارتی)

5 - نمونه هایی از چشمه های نور طبیعی و مصنوعی را مثال بزنند0

نکات کلیدی :

نور – رنگ - چشمه ی نور – چشمه نور طبیعی – چشمه نور مصنوعی

مواد ووسایل مورد نیاز:

 شمع روشن – چراغ قوه – کرم شب تاب - تصویر خورشید ، تصویر ستاره – تصویر رعد وبرق – گچ – تخته سیاه

فضا و مدل :

کلاس درس معمولی تشکیل گروهها با تعداد افراد مساوی

روشها و راهبردها برای تدریس :

روش استقرایی

ایجاد انگیزه :معلم بایک شمع روشن وارد کلاس می شود وشمع راروی میز قرار می دهدوتوجه بچه ها را به ان جلب می کند 0

ارزشیابی تشخیصی :

1 - شکلهای مختلف انرژی را نام ببرید ؟

2 - سایه چگونه تشکیل می شود ؟

3 - باز تابش نور چگونه است توضیح دهید ؟

4 - شرایط دیدن یک جسم را بیان کنید ؟

اجرای روش :

مرحله اول : برشماری فهرست مطالب

معلم : یک صفحه کاغذ و یک خود کار بردارید هر چه درباره ی چشمه ی نور می دانید فهرست کنید 0

دانش آموزان نام چشمه های نوری که می شناسند می نویسند 0

حالا از چند نفرمی خواهیم که فهرست خود را بخوانند ( معلم چند دانش آموز را انتخاب می کند )

حالا گروه تشکیل دهید و با همفکری هم یک فهرست گروهی تنظیم کنید

دانش آموزان با مشارکت اعضای هر گروه و تجربیات شخصی فهرست کاملتری ارائه می دهند در این راهبرد حس مشارکت جویی و همفکری و هم اندیشی تقویت می شود 0

معلم : از سر گروهها می خواهم فهرست گروه خود را بخوانند .0

سر گروهها فهرست های خود را ارائه می دهند و از این طریق اطلاعات همه ی دانش آموزان گسترش می یابد و دانش به وسیله همه ی فرا گیرندگان تولید می گردند و با بهره گیری از مطالب دیگر گروهها فهرست خود را کاملتر می کنند

مرحله دوم : گروه بندی بر اساس ویژگیها

معلم : از همه بچه ها می خواهد فهرست خود را به دو بخش چشمه ی نور طبقه بندی کنند0

دانش آموزان با راهنمایی معلم یک جدول دو ستونی رسم و آن را تکمیل می کنند 0

ممکن است آنان نتوانند چشمه ی نور مصنوعی را در یک ستون و چشمه ی نور طبیعی را در ستون دیگر بنویسند

معلم : دو نفر از سرگروها گروه بندی خود را بخواند و بقیه دقت کنند اگر کسی نظری داشت می تواند نظرش را بگویید و فهرست خود را کاملتر کند

مرحله سوم : عنوان دهی و نام گذاری

معلم : اکنون برای هر گروه چشمه های نور ، نام مناسب انتخاب کنید0

دانش آموزان ضمن تشکیل گروه ، فهرست کامل شده را نام گذاری می کنند و ممکن است بعضی از گروهها به جای واژه مصنوعی و طبیعی کلمات دیگری انتخاب کنند 0

معلم : وقت تمام شد حالا از سرگروهها می خواهم نام گذاری گروه خود را بگویند و اعضای گروه دیگر توجه کنند 0 هر سر گروه باید عنوان های گروه خود را ارائه دهد و گروههای دیگر با ذکر دلیل آن را رد یا قبول کنند 0

نتیجه مرحله دوم فهرست تکمیل شده به صورت زیر در می آید

مرحله چهارم و پنجم : تشخیص جنبه های شاخص و کشف روابط

معلم : چشمه ی نور طبیعی و مصنوعی چه ویژگیهایی دارند ، ویژگیهای هر طبقه را بیان کنید؟0

دانش آموزان به ویژگیهای خدادادی بودن و دست ساخت انسان فهرست می کنند 0

در این قسمت ابتدا کار به صورت انفرادی وسپس به طور گروهی انجام می شود

مرحله ششم : استنباط و تعمیم

معلم : تا این مرحله ، مفهوم چشمه های نور طبیعی و مصنوعی را و روابط آنها را درک کردید حالا آنچه را که فهمیدید در چند جمله بنویسید سپس با اعضای گروه مشورت کنید 0

بقیه ی نتایج را هم یادداشت کنید آنگاه مفاهیم را به صورت تعریف بیان کنید 0

دانش آموزان به سوال و درخواست معلم پاسخ می دهند

مرحله هفتم : پیش گویی و توضیح پدیده های جدید(فرضیه سازی )

معلم : مطمئنم که مطالب مورد نظر را یاد گرفتید . اگر موافق هستید دو چشمه نور را نام می برم شماحدس بزنید جزء کدام گروه است  1 - کرم شب تاب   2 - شمع روشن

دانش آموزان ابتدا به صورت فردی و سپس به صورت گروهی حدس  می زنند و می نویسند که این چشمه نور در کدام دسته قرار   می گیرد هر حدسی که آنان بزنند یک فرضیه تلقی می شود 0

مراحل هشتم و نهم:پشتیبانی از فرضیه ها و تصدیق پیش گویی ها

معلم : سر گروهها باید در مورد فرضیه گروه خود بحث کنند و با همفکری اعضای گروه ، دلایل قابل قبولی ارائه دهند0

دانش آموزان پس از بحث گروهی ، از فرضیه های خود دفاع می کنند 0 دیگران نیز در این مورد به قضاوت        می پردازند . در نهایت فرضیه ها رد یا تایید می شود0

فرضیه های قابل قبول در حکم دست آورد های علمی روی تخته نوشته و به فهرست اولیه اضافه می شود . معلم هم با طرح نکات جدید نحوه فرضیه سازی و دفاع دانش آموزان را بررسی و کنترل  می کند

ارزشیابی پایانی :

1 - ماه جزء کدام یک از چشمه های نور است ؟چرا ؟

2 - کدام یک از عبارتهای زیر چشمه ی نور طبیعی و کدام یک مصنوعی است داخل پرانتز بنویسید

ستاره (      )           کرم شب تاب (      )        خورشید (       )            شمع روشن (       )

3 - چشمه ی طبیعی نور و گرمای زمین چه نام دارد ؟

4 - برای دیدن جسمی که از خود نور ندارد باید :

الف ) منبع نوری وجود داشته باشد                ب) نور پس از برخورد به جسم باز تابیده شود و به چشم برسد

ج ) نور به جسم برخورد کند                          د)همه مواردلازم است

ارائه تکلیف :

معلم با توجه به اهداف درسی و علائق دانش آموزان ، به آنان تکلیف می دهد

تکلیف بسطی خلاقیتی :

تحقیق کنید که چرا استفاده از چشمه ی طبیعی نور بهتر از چشمه ی مصنوعی است ؟

طرح درس شماره:9

مشخصات :

نام درس :علوم     پایه : پنجم     مقطع : ابتدایی

موضوع درس : رنگ های نور

تهیه کنندگان : زینب کریمی – زینب سعیدیان

زمان :40 دقیقه        تعداد دانش آموزان:20 نفر

اهداف :

هدف کلی :

آشنایی دانش آموزان با رنگهای تشکیل دهنده نور خورشید

اهدا ف جزیی:

1 - بدانندکه نور خورشید از رنگهای گوناگون تشکیل شده است 0

2 - باوسایلی که در اختیار دارند نحوه ساختن رنگین کمان را بیاموزند0

3 – با دیدن رنگین کمان به قدرت و عظمت خداوند پی برده و سپاسگزار باشند

4 - کاربرد منشور را بدانند 0

اهداف رفتاری :

1 - رنگهای تشکیل دهنده نور خورشید را نام ببرند ( دانستنی )

2 – با استفاده از وسایلی که در اختیار دارند رنگین کمان بسازند ( مهارتی )

3 - منشور را تعریف کنند ( مهارتی )

4 - نقاشی رنگین کمان را روی یک صفحه کاغذ با در نظر گرفتن ترتیب رنگ ها با علاقه ترسیم کنند ( نگرشی )

نکات کلیدی :

رنگهای نور – منشور – رنگین کمان

مواد و وسایل مورد نیاز :

سی دی ، لوله خودکار بیک ، منشور ، شیلنگ آب با توصیه لازم در خصوص صرفه جویی آب

فضا و مدل کلاس :

کلاس معمولی و حیاط مدرسه

روشها و راهبردهای انتخابی برای تدریس :

روش حل مساله

راهبرد ایجاد انگیزه :

معلم : با قرار دادن چند سی دی در مقابل نور آفتاب رنگین کمان بزرگی در سقف کلاس ایجاد می کند و توجه دانش آموزان را به رنگهای مختلف نور خورشید جلب می نماید و از آنها می پرسد که آیا تا کنون رنگین کمان   دیده اید ؟

امروز می خواهیم دلیل تشکیل رنگین کمان و رنگهای نور را یاد بگیریم 0

ارزشیابی تشخصی :

1 – مسیر و حرکت نور     است

الف) مایل     ب) مستقیم      ج) پراکنده     د) اریب

2-نور  

الف) موجب دیدن اجسام می شود                         ب)یکی ازشکلهای انرژی است

ج) در برخورد با اجسام تیره از آنها عبور نمی کند و جذب آنها می شود        د)همه موارد

3 – نور در برخورد با سطح صیقلی چه می شود ؟

4 – هر چه رنگ جسمی روشن تر باشد نور را

الف ) کمتر بازتابش می کند             ب ) بیشتر جذب می کند

ج ) بیشتر بازتابش می کند               د ) بیشتر عبور می کند

اجرای مراحل روش

مرحله نخست :مشخص کردن مساله

معلم : بچه ها امروز مسئله ای پیش روی ماست که می خواهیم با یک روش علمی آنرا بررسی کنیم 0 همان طور که می دانید ، یکی از ویژگی های بارز یک محقق و دانشمند ، شناخت مسئله ، بررسی آن و رسیدن به یک واقعیت علمی است 0 در این درس ، باید بسیاری از موقعیت های کار تحقیق را تجربه کنید و بکوشید در مدار علم و تفکر منطقی و حدس و گمان علمی حرکت کنید 0 بنابراین ، حوصله ، جدیت و مقاومت ، در این کار نقش مهمی ایفا   می کند

مسئله ی امروز ما این است : دلیل تشکیل رنگ های مختلف از نور چیست ؟

چرا رنگین کمان تشکیل می گردد ؟

همه ی شما واژه های بکار رفته در این مسئله را درک می کنید اما اگر در مورد مفاهیم اشکالی دارید ، سوال کنید

مرحله دوم :جمع آوری اطلاعات برای ساخت فرضیه

معلم : برای اینکه بتوانید جواب هایی برای سوالات پیدا کنید باید از مطالعه کتاب و گفتگو با دوستان ، به جمع آوری اطلاعات بپردازید زیرا ارائه یک فرض به پیش دانسته ها نیاز دارد

مرحله سوم :فرضیه سازی

پس از بررسی های مقدماتی ، هر یک از دانش آموزان به صورت انفرادی یا گروهی ( ترجیحا گروهی ) فرضیه های پیشنهاد می کنند طبیعی است که ممکن است اکثر فرضیه ها نادرست باشد اما لذت روش حل مسئله در این است که با تحقیق و بررسی علمی ، به درستی و نادرستی فرضیه ها پی ببریم ، بعضی ها گمان می برند که ثابت کردن درستی فرضیه کار ارزشمندی است و اگر فرضیه ای ثابت نشود ، کاری انجام نشده و تحقیق شکست خورده است در حالی که چنین نیست و فرایند فرضیه سازی نحوه بررسی و کنترل آن بسیار مهم است و نتیجه ای ، اعم از مثبت یا منفی از اعتبار علمی فعالیت نمی کاهد

باید توجه داشت که امکان دارد دانش آموزان ، فرضیه های زیر را پیشنهاد کنند

گروه 1 : دلیل تشکیل رنگهای مختلف و رنگین کمان از نور ، تغییر سرعت نور است 0

گروه 2 : دلیل تشکیل رنگهای مختلف و رنگین کمان از نور ، رنگین بودن نور است 0

گروه 3 : دلیل تشکیل رنگهای مختلف و رنگین کمان از نور ، تجزیه نور می باشد 0

گروه 4 : دلیل تشکیل رنگهای مختلف و رنگین کمان از نور ، برخورد نور با سطح صیقلی است 0

گروه 5 : دلیل تشکیل رنگهای مختلف و رنگین کمان از نور ، سفید بودن نور است 0

مرحله چهارم : آزمایش و فرضیه

در این مرحله ، معلمان از دانش آموزان می خواهد از فرضیه هایی که ساخته اند ، با دلایل و وسایل مورد نیاز از آنها دفاع کنند در اینجا ، منظور از بررسی فرضیه این است که دانش آموزان ، متغیرهای اعلام شده در فرضیه ها با وسایل و محیط گوناگون آزمایش کنند 0

به این ترتیب اگر گروهی دلیل تشکیل رنگ های مختلف نور و رنگین کمان را برخورد نور با سطح صیقلی را فراهم نمایند و نور را در آن مشاهده کنند

مرحله پنجم : نتیجه گیری ، تعمیم و کاربرد

معلم : از تلاش شما متشکرم ، من بدون آنکه به نتایج فکر کنم ، تلاش را مثبت ارزیابی می کنم که به اهداف زیادی رسیده ایم بدین ترتیب گروهها مراحل انجام دادن کار و فرضیه خود را بیان می کنند و نتایجی که بدست آورده اند ، مطرح می کنند و بقیه دانش آموزان نظر خود را بیان کنند ، همه گروهها گزارش خود را ارائه می دهند و در جریان این مرحله ، فرضیه های آنان بررسی و آزمایش می شود در پایان فرضیه های ثابت شده به مشابه یک اصل پذیرفته می شود و تایید می گردد 0 مانند استفاده از شلنگ آب و گلاب پاش در حیاط مدرسه ، استفاده از منشور و سی دی ، به درستی فرضیه پی ببریم و بتوانیم آن را به همه ی موقعیتهای مشابه تعمیم دهیم 0

در پایان درس ، معلم باید ذهن دانش آموزان را به اجرای مراحل تحقیق به روش حل مسئله در امور زندگی جلب کند و از آنان بخواهد برای رسیدن به اهداف خود ، اطلاعات صحیحی جمع آوری کنند و به بررسی و تجزیه و تحلیل آنها بپردازد0

ارزشیابی پایانی :

1 - برای تجزیه نور از کدام یک از وسایل زیر استفاده می شود؟

الف ) عینک    ب ) منشور    ج ) تلسکوپ     د ) عدسی

2 - معمولا در چه موقعی در آسمان رنگین کمان تشکیل می شود ؟

3 – نور سفید به چه رنگ هایی تجزیه می شود ؟

4 - تجزیه نور خورشید در برخورد با منشور به دلیل000000 رنگ ها است 0

الف ) مقدار تشکیل دهنده ی    ب ) شباهت

ج ) اختلاف حجم                      د ) اختلاف سرعت

5 - رنگهای رنگین کمان به ترتیب عبارتند از : قرمز ، نارنجی ، زرد و 000000000

الف ) سبز ، بنفش ، آبی ، نیلی          ب ) سبز ، آبی ، نیلی ، بنفش

ج ) سبز ، آبی ، بنفش ، نیلی             د ) آبی ، نیلی ، سبز ، بنفش

ارائه تکالیف :

الف : تکلیف تمرینی :

1 - با چه آزمایش هایی می توان نور را تجزیه کرد ؟ در منزل آزمایش کنید 0

2 - پایین ترین رنگ در رنگین کمان کدام است ؟

ب:تکلیف خلاقیتی :

در منزل فکر کنید که چگونه می توان از طریق منشور رنگ های تجزیه شده رنگ سفید را دوباره به رنگ سفید تبدیل کرد و به کلاس گزارش دهید ؟

طرح درس شماره : 10

مشخصات :

نام درس : علوم      پایه : پنجم      مقطع : ابتدایی

موضوع : ذر ه بین چیست ؟

تهیه کنندگان : زینب کریمی - زینب سعیدیان

زمان : 40         تعداد دانش آموزان : 20 نفر

اهداف

هدف کلی :

دانش آموزان با ذره بین و کاربردهای آن آشنا می شوند 0

اهداف جزیی :

1 - با ذره بین و عدسی آشنا شوند 0

2 - کانون عدسی را مشخص می کنند 0

3 - تفاوت کوره آفتابی و ذره یبن را می فهمند 0

4 - کاربردهای مختلف عدسی ها را یاد می گیرند 0

اهداف رفتاری :

1 - ذره بین را تعریف کنند ؟ ( دانش )

2 - کانون عدسی را با انجام آزمایش مشخص کنند و فاصله آنرا با ذره بین اندازه بگیرند ( مهارتی )

3 - تفاوت کوره آفتابی و ذره بین را شرح دهند 0 ( مهارتی )

4 - به کمک عدسی تصاویر اشیا را روی پرده نمایش دهند(مهارتی)

5 - نحوه کاربرد عدسی را در وسایل مختلف طی جدولی ترسیم نمایند ( مهارتی )

نکات کلیدی :

ذره بین ، کانون عدسی ، کاربرد عدسی ها

مواد و وسایل مور دنیاز :

عدسی ، کاغذ ، دوربین عکاسی ، میکروسکوپ ، دوربین نجومی ، تکه های روزنامه ، خط کش ، ورق ، کاغذ ، خودکار ، شمع ، کبریت

فضا و مدل کلاس :

آزمایشگاه مدرسه

روشها و راهبردهای انتخابی تدریس :

         روش آزمایشگاهی

راهبردهای ایجاد انگیزه :

معلم : با آوردن تکه های روزنامه ، نوشته های خیلی ریز در کلاس ، در ذهن بچه ها ایجاد سوال می کند که چگونه آنها را می خوانیم ؟

ارزشیابی تشخیصی :

1 - کوره آفتابی یک...............است

الف ) آیینه برآمده            ب ) آیینه فرورفته

ج ) عدسی فرو رفته          د ) عدسی برآمده

2 - فرق کوره آفتابی با ذره بین چیست ؟

3 – نور در کدام یک از اجسام زیر عبور می کند ؟

الف ) کاغذ       ب ) هوا       ج ) ذره بین        د ) مقوا          ر) شیشه      و )   دیوار

4 - میکروسکوپ چه وسیله ای است ؟

مراحل اجرای روش تدریس آزمایشگاهی :

مرحله نخست : آماده سازی

در این مرحله نخست معلم درباره آنچه آزمایش خواهد شد ، یا آنچه مورد کاوش قرار خواهد گرفت تصمیم می گیرد و با تدارک و دستور العملهای کار به راهنمایی دانش آموزان اقدام می کند که آماده سازی دانش آموزان به شرح زیر است :

1 - آنچه دانش آموزان باید کشف کنند :

عدسی شیشه ای است که به شکل عدس است 0

کانون عدسی را تشخیص می دهند 0

عدسی در وسایل مختلف کاربرد دارد 0

از عدسی در شغلهای مختلف استفاده می کنند0

تفاوت کوره آفتابی و ذره بین را می فهمند 0

2 - مواد و وسایل مورد نیاز :

ذره بین ، شمع ، کبریت ، خط کش ، تکه های روزنامه ، دوربین نجومی ، دوربین عکاسی ، میکروسکوپ ، خودکار ، ورق کاغذ

آنچه به بحث گذاشته می شود :

ذره بین چیست ؟

کانون عدسی چگونه تشکیل می شود ؟

چگونه به کمک عدسی ها می توان تصویر اجسام را روی پرده نمایش داد ؟

کاربرد عدسی ها را شرح دهید ؟

( دانش آموزان در گروههای چهار نفری با هم کار می کنند )

مرحله دوم : زنگ کار ( مدت کار )

در این مرحله دانش آموزان به صورت فردی یا گروهی به جستجوی راه حلهای مسئله داده شده یا به کاوش در موقعیتی با استفاده از راه و روش عملی به کارمی پردازند 0

ماهیت مسئله یا آزمایش طول مدت کار را تعیین می کند 0

معلم به افراد و گروهها سرکشی می کند و آنان را هدایت     می کند 0

مشاهده و فرضیه سازی :

1 - به کمک ذره بین نوشته های روزنامه را نگاه کنید ، چه چیزی دیدید ، چه می فهمید ؟

2 - عدسی را در نور خورشید قرار دهید ، چه چیزی مشاهده می کنید ؟

3 - با قرار دادن عدسی بین شمع و صفحه چه چیزی مشاهده می کنید ؟

4 - عدسی ها در وسایل مختلف چه استفاده ای دارند ، آنها را فهرست کنید و مشاهدات خود را بیان نمایید 0

برقراری رابطه :

آنچه را که با استفاده از عدسی دیدید برای هم گروههای خود شرح دهید0

مقایسه :

 نقش کوره آفتابی و نقش ذره بین را با هم مقایسه نمایید 0

استنباط :

آنچه از ویژگی و کاربرد عدسی فهمیدید با وسایل دیگر مثل میکروسکوپ استنباط کنید 0

فرضیه سازی :

با استفاده از عدسی می توانید تصویر اجسام مختلف را روی پرده نمایش داد 0

مرحله سوم : جمع بندی

در مرحله حاضر دانش آموزان درباره ی اطلاعات بدست آمده از جستجوی کاوش های متعدد و آزمایشها به بحث می نشینند و معلم تلاش می کند تا دانش آموزان برای حصول یک نتیجه رهنمون سازد در این مرحله معلم دست به سنجش می زند ، هدف از سنجش اندازه گیری میزان دانش و مهارت محقق شده است 0

ارزشیابی پایانی :

1 - وسایلی را که عدسی دارند با علامت ضربدر مشخص کنید ؟

الف ) ذره بین     ب ) عینک        ج ) شیشه      د ) میکروسکوپ

2 - کانون عدسی چیست ؟

3 - کوره آفتابی و ذره بین هر دو00000000و 00000000خورشید را در یک نقطه جمع می کنند 0

4 - برای خواندن نوشته های ریز از 000000000استفاده می کنیم 0

تعیین تکالیف :

بسطی وخلاقیتی : تحقیقی در خصوص وسایلی که در آنها از ذره بین به کار رفته انجام داده و کاربرد آنها را هم شرح دهند و در کلاس گزارش دهند 0

طرح درس شماره:11

مشخصات :

نام درس : علوم     مقطع : ابتدایی     پایه : پنجم

موضوع درس : تاریخچه زمین و خاک زندگی بخش

تهیه کنندگان : زینب کریمی – زینب سعیدیان

زمان :یک روز      تعداد دانش آموزان :20 نفر

اهداف :

هدف کلی :

دانش آموزان با کاربرد سنگهای رسوبی درباره ی گذشته زمین آشنا می شوند 0

اهداف جزئی :

1 - آب و هوای گذشته زمین چگونه بود ؟

2 - محل دریاها و خشکی ها در قدیم با محل کنونی چه فرقی دارند ؟

3- نحوه ی تشکیل لایه های مختلف زمین به چه نحوی بود ؟

4- فسیل چه نقشی درشناسایی محل زندگی جانوران وگیاهان دارد؟

5- خاک چگونه تشکیل می شود و از چه موادی درست شده است ؟

6 - آب چگونه در خاک نفوذ می کند ؟

7 - خاک چگونه در رشد گیاه موثر است ؟

8 - فرسایش خاک چگونه بوجود آمد ؟

9 - تشکیل گیاه خاک چگونه است ؟

اهداف رفتاری :

1 - آب و هوای گذشته را با آب و هوای کنونی مقایسه کند   ( مهارتی )

2 - چگونگی تشکیل خاک را گزارش دهند ( مهارتی )

3 - به شکل لایه های مختلف سنگها نگاه کنند و طرز تشکیل آنها را بیان کنند ( مهارتی)

4 - طی آزمایشی چگونگی نفوذ آب در خاک را نشان دهند 0    ( مهارتی )

5 - به مطالعه ی سنگهای رسوبی جهت شناخت تاریخ زمین کنجکاو شوند ( نگرشی )

6 - بنویسند خاک در رشد گیاهان چه تاثیری دارد 0

7 - طی فعالیتی ، لایه های مختلف را بسازند ( مهارتی )

8 - طی تحقیقی فرسایش خاک را کنفرانس دهند 0 ( مهارتی )

9 - اطلاعاتی که به کمک سنگهای رسوبی کسب می کنند نام ببرند ( دانستنی )

10 - تشکیل قاره ها و دریا ها را شرح دهند 0 ( مهارتی )

نکات کلیدی :

سنگ های رسوبی ، لایه ، کتاب تاریخ زمین ، فسیل ، دایناسور ، خشکی ها ، دریا ها

مواد و وسایل مورد نیاز :

شن ، ماسه ، گل ، لیوان ، تصویر های لایه های زمین ، گچ ، تصاویر حیوانات قدیمی مثل دایناسور

روشها و راهبردهای انتخابی تدریس :

روش اردوی آموزشی

فضا و مدل کلاس :

فضای طبیعی : مانند دشت ، بوستان ، جنگل و صحرا ، محلی که به جای کلاس و منزل در یک روز انتخاب شود

راهبردهای ایجاد انگیزه :

معلم ضمن بیان اینکه من در یک جلسه به اتفاق دانش آموزان طی گردش علمی به رودخانه اطراف یکی از روستا ها رفتیم سنگهای را یافتیم که نقش و آثار بعضی گیاهان و جانوران در آن بود و در این جلسه هم ما مسافرت می کنیم و به اردو گاه می رویم که چگونگی تشکیل آنها را یاد بگیریم 0

ارزش یابی تشخیصی :

1 - انواع سنگهارا نام ببرند ؟

2 - سنگهای رسوبی چگونه تشکیل می شوند ؟

3 - زمین به چه شکلی است ؟

4 - زمین از چه ساخته شده است ؟

5 – در روی زمین چه چیزهای وجود دارد؟

6 - در کدام یک از سنگهای زیر معادن ، بیشتری یافت می شود ؟

الف ) رسوبی   ب) آذرین   ج) دگرگونی   د) آذرین درونی

7 - ماسه سنگ و سنگ مرمر ، جزء کدام گروه از سنگها می باشد؟

مراحل روش :

مرحله اول : بیان هدف ها

معلم : شما در اردو گاه می توانید بیشتر مطالب درس خود را بیاموزید ، و ما باید در یک این روز به اهداف تاریخچه زمین و تشکیل خاک زندگی بخش و سنگهای رسوبی و طرز تشکیل آنها و فسیل و چگونگی تشکیل فسیل و تاریخ زندگی جانداران را بیاموزیم و شما باید وظایف زیر را بر عهده بگیرید 0

1 - رعایت نظم در کارها

2 - رعایت نکات ایمنی

3 - مشارکت و همکاری

4 - مشاهده دقیق محیط

5 - ثبت مشاهدات

6 - تشکیل گروههای تحقیق و فعالیت مستمر

مرحله دوم : انتخاب مکان و تجهیزات لازم

محلی که سنگهای رسوبی و فسیل وجود داشته باشد معلم انتخاب  می کند 0

مرحله سوم : هماهنگی با مسئولان مدرسه و اولیای دانش آموزان

همه ی دانش آموزان باید رضایت نامه از اولیای خود و مجوز لازم از مسئولان مدرسه داشته باشند تا از مدرسه خارج شوند

مرحله چهارم : اقامت در اردوگاه

معلم : بچه هاهمه ی شما هم اکنون در مکانی دور از منزل هستید از همه ی شما می خواهم دفترچه یادداشت خود را آماده کنید ، تمام چیزهای که در اردوگاه می آموزید گزارش تهیه کنید 0 معلم ابتدا تاریخچه زمین را با توجه به اهداف درس به صورت عینی مطالب را ارائه می نماید و نتیجه گیری می کند و دانش آموزان یاد داشت برداری می نمایند و سپس از چند نفر ارزشیابی پایانی به عمل می آورد تا نوشته های خود را گزارش دهند و سوالات مهم را پاسخ دهند و سپس موضوع ، خاک زندگی بخش ،را هم مانند ، تاریخچه زمین ، را بعد از کمی استراحت در محل اردوگاه برای دانش آموزان آموزش می دهد

ارزشیابی پایانی :

1 - فسیل یا سنگواره را تعریف کنید ؟

2 - اولین گروه از مهره داران که در دریا یافت شدند چه نام دارند ؟

3 - قاره ها چگونه به وجود آمدند ؟

4 - چرا باید تمام فسیل های یک منطقه را جمع آوری کرد ؟

5 - از خرد شدن سنگها 000000000 تشکیل می شود 0

6 - نفوذ آب در خاک 000000000000 است ؟

7 - گیاه خاک چیست ؟

8 - دو عامل فرسایش خاک را بنویسید ؟

طرح درس شماره :12

مشخصات

نام درس : علوم      مقطع: ابتدایی    پایه : پنجم

موضوع درس : زمین ناآرام

تهیه کننده گان : زینب کریمی – زینب سعیدیان

زمان : 45دقیقه    تعداد دانش آموزان : 20 نفر

اهداف

هدف کلی :

دانش آموزان با ساختمان درونی زمین آشنا شوند 0

هدف های جزئی :

1 - مفهوم نا آرام بودن زمین را بدانند 0

2 - ساختمان درونی زمین که از سه لایه به نام های پوسته ، گوشته و هسته تشکیل شده اند را بشناسند 0

3 - چگونگی تشکیل آتشفشان را بدانند 0

4 - مهارت کافی جهت مشاهده آتشفشان از چند وجه را داشته باشند

هدف های رفتاری :

1 – با توجه به تصویر عنوانی درس علت نا آرام بودن زمین را شرح دهند 0 ( مهارتی )

2 - قسمت های مختلف ساختمان درونی زمین را نام ببرند 0 (دانشی)

3 - قسمت های مختلف زمین را با هم مقایسه نمایند و گزارش کنند (مهارتی)

4 - از روی علاقه و باور به کاوش و جستجو در خصوص ساختمان زمین انجام دهند 0 ( نگرشی )

5 - آتشفشان و خاکست را تعریف کنند ( دانش )

نکات کلیدی :

ساختمان زمین – پوسته - گوشته هسته - ماکت آتشفشان – خاکستر – آهن – نیکل

مواد و وسایل مورد نیاز :

کره زمین ، تخم مرغ ، آتشفشان مصنوعی

فضا و مدل کلاس :

کلاس درس معمولی

روشها و راهبردهای انتخابی تدریس :

روش پروژه

راهبردهای ایجاد انگیزه :

معلم با در دست داشتن کره زمین وارد کلاس می شود و از بچه ها می پرسد که نام این وسیله چیست ؟

و چرا همه ی نقاط مختلف این شکل یکسان نیست و با هم تفاوت دارند ؟

ارزشیابی تشخیصی :

1 - زمین شناسان با مطالعه ی سنگهای رسوبی چه اطلاعاتی درباره ی گذشته ی زمین به دست می آورند ؟

2 - جنس زمین از چیست ؟

3 - زمین به چه شکلی است ؟

4 - چرا زمین نا آرام می شود ؟

اجرای مراحل روش

مرحله اول : توضیح و تشریح موضوع

معلم : بچه ها تاکنون در محل نزدیکی شما چاه کنده شده ،   دیده اید ؟ و مشاهده نمودید که از آن سنگ و گل بیرون می آید و یا بعضی چاه ها که حفر می شود تا چند صد متری به نفت     می رسیم آیا در این مرحله به مرکز زمین رسیده ایم یا مراحل دیگری را هم باید طی کنی؟!

آیا شما دوست دارید که بدانید مرکز زمین چگونه است و داخل زمین چیست ؟ و بدانید که چرا بعضی از جاهای زمین سنگ ها ذوب می شوند و به بیرون می آیند ؟

بنابراین هر یک از شما به صورت انفرادی یا گروهی اطلاعاتی که از زمین ناآرام و یا نقشه زمین دارید جمع آوری کنید و نقشه زمین را ارائه نمائید که نا آرام است

مرحله دوم: ارائه طرح و مراحل اجرایی

در این مرحله معلم از دانش آموزان می خواهد تا برای انجام بهتر کار خود مراحل انجام کار و زمان بندی آنرا روی کاغذ بنویسند و نقشه را ترسیم نمایند 0

به عنوان مثال :

1 - زمین نا آرام دارای چه چیزهای است آنها را ترسیم کنید ؟

2 - چه وسایلی نیاز می باشد تا نشان دهید به طور فرضی زمین نا آرام است ؟

3 - چگونه باید نشان دهیم که زمین چندین لایه دارد ؟

به هر حال تمام فرایند اجرا در این مرحله به صورت مکتوب نوشته می شود 0

مرحله سوم : اجرای طرح ( طبق مراحل )

در این مرحله طبق مراحل انجام کار مرحله دوم انجام می شود و دانش اموزان با وسایل و امکانات که در اختیار دارند طرح خودشان را درست می کنند و یا بعضی از آنها را ترسیم می نمایند

مرحله چهارم : ارائه گزارش و نقد و بررسی طرح ها

معلم : از همه ی گروهها می خواهد که به نوبت کار خود را ارائه دهند و گروههای دانش آموزان کار خود را به صورت دسته جمعی یا انفرادی ارائه می دهند و نقاط قوت و ضعف دانش آموزان مورد تحلیل و نقد و بررسی قرارمی گیرد 0 معلم با هدایت خود راهنمایی های لازم را ارائه می دهد و به دانش آموزان توجیه می کند که زمین حقیقی هم چنین است که شما انجام داده اید و در درسهای بعدی خواهیم خواند ، علاوه بر آتشفشان عوامل دیگری در نا آرامی زمین موثرند 0

ارزشیابی پایانی :

در این مرحله معلم می تواند سوالاتی در خصوص فرایند کار دانش آموزان از آنها بپرسد و بر اساس همین پرسشها ، در حین گزارش ارزشیابی پایانی انجام دهد 0

1 - چرا پوسته ی زمین برای ما بسیار مهم است و نسبت به   لایه های دیگر زمین دارای اهمیت بیشتری است ؟

2 - مواد جامد دانه ریز که از دهانه آتشفشان خارج می شوند چه نام دارند؟

3 - دو کوه از کوههای آتشفشان کشور مان را نام ببرید ؟

4 - سه لایه تشکیل دهنده ی زمین را نام ببرید و کدامیک برای ما بسیار مهم است ؟

5 - مفاهیم زیر را تعریف کنید ؟

الف ) پوسته زمین

ب ) آتشفشان

ج ) خاکستر آتشفشان

د ) هسته زمین

ارائه تکلیف :

تکلیف تمرینی :

1 - یک کره ی زمین در منزل بکشید و قسمت های مختلف آن را نام گذاری کنید و مانند کتاب توضیحاتی برای هر قسمت ارائه دهید

2 - تحقیق صفحه ی 68 کتاب را انجام دهید 0

تکلیف خلاقیتی :

بنا بر سلیقه خود با امکانات و وسایلی که در منزل دارید یک کوه آتشفشان درست کنید و به کلاس بیاورید 0

طرح درس شماره :13

مشخصات :

نام درس : علوم    مقطع: ابتدایی    پایه :پنجم

موضوع درس: زمین لرزه

کنندگان : زینب کریمی – زینب سعیدیان

زمان : 45دقیقه     تعداد : 20 نفر تهیه

اهداف

هدف کلی :

دانش آموزان با خصوصیات زمین لرزه و راه کارهای مواجه با زمین لرزه آشنا می شوند 0

هدف های جزئی :

1 - زمین لرزه را بشناسند 0

2 - عوامل موثر بر شدت یا ضعف زمین لرزه را بدانند 0

3 - جاهایی که باید هنگام وقوع زمین لرزه قراربگیرند را بیاموزند 0

4 - یاد بگیرند که هنگام وقوع زلزله آرامش و خونسردی خود را حفظ کنند 0

هدف های رفتاری :

1 - عوامل موثر بر شدت و ضعف زمین لرزه را بیان کنند( دانش)

2 - به عظمت و قدرت خداوند در هنگام وقوع زلزله پی ببرند  ( نگرشی )

3 - با آرامش و خونسردی هنگام وقوع زلزله با مشکلات مقابله کنند  ( مهارتی )

4 - راه کارهای ایمن سازی در مقابل زلزله را گزارش دهند  ( مهارتی )

نکات کلیدی :

زمین لرزه – شدت زلزله – استحکام زمین و ساختمان – آرامش و خونسردی

مواد و وسایل مورد نیاز :

زنگ خطر زلزله ، کمد ، میز ، نیمکت ، صندلی

فضا و مدل کلاس :

کلاس درس و حیاط مدرسه

روشها و راهبردهای انتخابی تدریس :

روش ایفای نقش

راهبرد ایجاد انگیزه :

معلم : با تعریف خاطره ای از زلزله سال 1369 که در تربیت معلم به اتفاق دوستانش در حال کتاب خواندن بودند که ناگهان زلزله شدیدی به وقوع پیوست برقها خاموش گردید و ساختمان چند طبقه می لرزید و راه فرار برای ما پیدا نشد و دوستم به من گفت بیا با هم از ساختمان فاصله بگیریم و اگر زمین سوراخ گردید با هم باشیم

ارزشیابی تشخیصی :

1 - لایه های مختلف زمین را نام ببرند ؟

2 - خصوصیات هسته زمین را بیان کنند ؟

3 - گرم ترین لایه زمین کدام است ؟

4 - چرا پوسته زمین بسیار اهمیت دارد ؟

اجرای مراحل روش :

مرحله اول:انتخاب موضوع

معلم : همانطور که گفتیم ، موضوع بحث ، زلزله است و لازم     می دانم در این باره ، توضیح مختصری به شما بدهم حالا یکی از دانش آموزان یک بار از روی درس کتاب بخواند تا همه در جریان قرار بگیریم 0 در این دو جلسه ، بعضی از شما دانش آموزان برای بقیه نمایش خواهند داد و برای اینکه نقش های خود را بهتر بازی کنند ، من نمایش نامه را کارگردانی خواهم کرد 0

مرحله دوم : نوشتن نمایش نامه

معلم : برای اینکه بتوانیم این درس را به صورت نمایشی اجرا کنیم ، ابتدا باید برای آن ، نمایش نامه بنویسیم 0

یک گروه چهار نفری ، این کار را به عهده می گیرند 0 آنان باید سعی کنند نقش های اصلی را به شخصیت های این درس بدهند. گروههای دیگر هم باید فضاسازی کنند و برای فراهم آوردن امکانات لازم به هم اندیشی بپردازند . در جلسه بعد ، اعضای گروهی که مامور نوشتن نمایش نامه بودند متن خود را برای شاگردان می خوانند و همه درباره ی آن نظر می دهند 0 بنابراین در این مرحله یک نمایش نامه ساده آماده اجرا می شود 0

مرحله سوم : تعیین نقشها

بعد از اینکه نمایش نوشته شد ، با نظر دانش آموزان و معلم ، نقشها به دانش آموزان توانمند واگذار می شود 0

معلم : دانش آموزانی که توانایی و اجرای نقشها را دارند ، اعلام آمادگی کنند من اسامی آنان را روی تابلو می نویسم بعد همه می توانند نظر خود را در مورد افراد داوطلب و اینکه چه نقشی برای آنان مناسب است بیان کنند 0

مرحله چهارم : تهیه امکانات و تجهیزات

می توان تجهیزات مورد نیاز برای اجرای نمایش را در حین نوشتن نمایش نامه و تمرین فراهم آورد 0

مرحله پنجم :آمادگی و تمرین

دانش آموزان برای مسلط شدن بر اجرا ، به طور آزمایش فعالیت می نمایند 0

مرحله ششم :ذ اجرا و نمایش

در این مرحله ، نمایش برای اجرا آماده است و می توان از مسولان مدرسه و دانش آموزان دیگر نیز دعوت کرد این نمایش را تماشاکنند 0

مرحله هفتم : بحث و بررسی ارزشیابی

معلم از همه ی گروههای بازیگر ،فضاساز و فراهم آورنده ی امکانات تشکر می کند نمایش خوبی بود و همه از دیدن آن لذت بردیم حالا به نوبت بگویید که:

1 - از این نمایش چه نتیجه ای گرفتید ؟

2 - بازی ها چگونه بود ؟ در این زمینه نظریه اصلاحی خود را هم بگویید 0

3 - احساس خود را از دیدن این نمایش نامه بیان کنید 0

4 - اگر به جای یکی از بازیگران بودی چه می کردی ؟

5 – حالا جدول زیر را کامل کنید :

ارزشیابی پایانی :

بحث و گفتگوی مرحله آخر به منزله ارزشیابی پایانی و سنجش میزان درک و فهم دانش آموزان است 0

1 - کارهایی را که در هنگام وقوع زمین لرزه باید انجام داد بیان کنید ؟ ( چهار مورد )

2 - اگر در هنگام زمین لرزه در کلاس درس باشید چه می کنید ؟

3 - چه عواملی در میزان خرابی های حاصل از زمین لرزه دخالت دارند ؟

4 - به لرزشهای حاصل از شکسته شدن سنگهای پوسته زمین0000000  می گویند ؟

5 - در هنگام زمین لرزه کدام مکان ها ایمنی بیشتری دارند ؟

ارائه تکالیف :

الف ) تمرینی :

1 –تحقیق صفحه 70 کتاب درسی را در منزل انجام دهید ؟

ب ) تکلیف خلاقیتی :

گزارش از آخرین زلزله ای که در کشور رخ داده است و بزرگترین زلزله کشور با ابتکار خود تهیه نموده و به کلاس گزارش کنید

طرح درس شماره : 14

مشخصات

نام درس :علوم    مقطع: ابتدایی    پایه :پنجم

موضوع درس : جانداران ساده ( گیاه یا جانور )

تهیه کننده گان : زینب کریمی - زینب سعیدیان

زمان : 35 دقیقه     تعداد دانش آموزان :20نفر

اهداف

هدف کلی :

دانش آموزان با جانداران دیگری علاوه بر گیاهان و جانورانی که ساختمان بدن ساده ای دارند ، آشنا می شوند 0

هدف های جزئی :

1 - با جانداران ساده ای علاوه بر گیاهان و جانوران آشنا   می شوند 0

2 - جاندارانی را که ساختمان بدنی ساده ای دارند و فقط با میکروسکوپ دیده می شوند را درک می کنند 0

3 - ویژگی کلی جانداران ساده را یاد می گیرند 0

4 - دسته های جانداران ساده را از همدیگر تمیز دهند 0

5 - محل زندگی جانداران ساده را می شناسند 0

هدف های رفتاری :

1 - فرق جانداران ساده را با گیاهان و جانوران بیان کنند   ( مهارتی )

2 - جانداران ساده را طبقه بندی کنند 0 ( مهارتی )

3 - شکل بعضی از جانداران ساده را که مشاهده می کنند رسم نمایند 0 ( مهارتی )

4 - چند نوع جانداران ساده را نام ببرند 0 ( دانستنی )

5 - به کمک میکروسکوپ و وسایل ساده دیگر با آزمایشی جانداران ساده را مشاهده نمایند 0 ( مهارتی )

نکات کلیدی :

جانداران ساده – باکتریها – جلبک ها قارچها

مواد و وسایل مورد نیاز :

میکروسکوپ ، کتاب درسی ، تصاویر جانداران ساده

فضا و مدل کلاس :

به شکل دایره ای – کلاس معمولی

روشها و راهبردهای انتخابی تدریس :

روش بارش فکری

راهبرد ایجاد انگیزه :

معلم با در دست داشتن یک نمونه از هر دسته از جانداران ساده با ایجاد سوال و چالش توجه دانش آموزان را به موضوع درس جلب می نماید و آنها را نسبت به درس کنجکاو می کند 0

ارزشیابی تشخیصی :

1 - کپک زدن نان چه نوع تغییری است ؟ دو نشانه آن را بنویسید ؟

2 – آیا کپک روی نان یک جاندار است ؟ اگر جاندار است چه نوع جانداری است ؟

3 - چند نوع گیاه را نام ببرید ؟ و خصوصیات آنها را شرح دهید

4 - چند نوع جاندار را نام ببرید ؟ و خصوصیات آنها راشرح دهید

5 - آیا جانداری را می شناسید که در برکه آب زندگی می کند ؟ نام آن چیست ؟

مراحل روش :

مرحله نخست : تولید اندیشه

معلم : موضوع بحث را مطرح می کند و دانش آموزان باید طبق قوانین و مقررات روش بارش فکری که قبلا معلم اصول آن را توضیح داده است فعالیت خود را ادامه می دهند و به صورت چرخشی و نوبتی ارائه نظر کنند 0

موضوع :

به چه جاندارانی ، جانداران ساده می گوییم . آیا به گیاهان و جانوران ، جانداران ساده می گوییم . ویژگیهای آن جانداران را نام ببرید 0

ضمن اینکه همه ی افراد به نوبت در قالب جند واژه به ارائه مطلب می پردازند ، معلم هدایت و گفتگوها را سامان می دهد و منشی نیز تمام مطالب ارائه شده را ثبت می نماید 0

در مرحله اول : فهرستی از ویژگیهای جانداران ساده توسط دانش آموزان ارائه و خلق می گردد 0

مانندجدول ذیل :

مرحله دوم : ارزیابی

پس از مرحله اول ، مدل کلاس به نحوی که توضیح داده شده ، تغییر می یابد و دانش آموزان در مورد نظرات و افکار خود صحبت می کنند 0 در این مرحله گروه مشاهده کنندگان نیز شرکت دارند و هر یک از افراد دلایل و استدلال خویش را در خصوص مطالب ارائه شده بیان می کنند ، در نهایت فهرست اولیه پالایش می شود و نکات تکراری و غیر ضروری حذف می شود و فهرست نهایی به عنوان دست آورد هم اندیشی به پایان می رسد 0

ارزشیابی پایانی :

در اغلب روشهای آموزشی تعاملی و فعال می توان ارزشیابی پایانی را در حین اجرای روش انجام داد لذا در آخر هم بهتر است میزان توانایی دانش آموزان بهتر دریافت شود 0

1 - جانداران ساده چگونه موجوداتی هستند ؟

2 - سه گروه جانداران ساده را نام ببرید ؟

3 - جانداران تک سلولی فقط یک سلول دارند ؟

صحیح        غلط

4 - در فصل بهار رشته های بسیار باریک و سبز رنگ که در داخل آب جویبار ها و بر که ها وجود دارد چه نوع از جانداران    می باشند ؟

تعیین تکالیف :

تکلیف تمرینی :

جانداران ساده را در نموداری نشان دهید و به کلاس بیاورید ؟

تکالیف خلاقیتی :

چند جاندار ساده در محیط اطراف زندگی خود پیدا کرده و خصوصیات آن را شرح دهید 0

طرح درس شماره : 15

مشخصات :

نام درس : علوم     پایه : پنجم     مقطع : ابتدایی

موضوع درس :جلبک ها

تهیه کنندگان : زینب کریمی - زینب سعیدیان

زمان : 45 دقیقه     تعداد دانش آموزان : 20 نفر

اهداف

هدف کلی :

دانش آموزان با جانداران ساده ای که گیاه مانند می باشند آشنا می شوند

هدف های جزئی :

1 - یاد بگیرند که جلبک ها مانند گیاهان سبزینه یا کلروفیل دارند 0

2 - جلبک های با رنگ مختلف را بشناسند 0

3 - محل زندگی و تعداد سلول های تشکیل دهنده جلبک ها را بدانند 0

4 - فایده های جلبک ها و جانداران آبزی را در صنعت درک کنند

هدف های رفتاری :

1 - انواع رنگ های جلبک ها را نام ببرند 0( دانستنی )

2 - محل زندگی جلبک ها را بگویند 0 ( دانستنی )

3 - با کمک میکروسکوپ سلولهای جلبک را مشاهده نمایند و ترسیم کنند ( مهارتی )

4 - نسبت به جلبک های محیط زیست خود کنجکاو گردند ( نگرشی )

5 - فایده های جلبک ها را شرح دهند ( مهارتی )

نکات کلیدی :

جلبک ها جانداران گیاه مانند – جلبک های سبز – جلبک های  قهوه ای – جلبک های قرمز – فایده جلبک ها

مواد و وسایل مورد نیاز :

میکروسکوپ – ذره بین – جلبک سبز – تیغه – تیغک - تصاویر جلبک سبز

فضا و مدل کلاس :

کلاس درس معمولی

روش ها و راهبرد های انتخابی تدریس :

دریافت مفاهیم

راهبرد و ایجاد انگیزه :

معلم : بچه ها به این دسته از رشته های باریک سبز رنگ خوب نگاه کنید ، امروز می خواهیم درباره ی خصوصیات و فایده های اینها بیشتر یاد بگیریم

ارزشیابی تشخیصی

1 - چهار ویژگی کلی جانداران ساده را نام ببرید ؟

2 - جانداران ساده به چند دسته تقسیم می شوند ؟

3 - همه ی جانداران روی زمین در کدام موارد زیر مشترک هستند ؟

الف)تولید مثل می کنند    ب)تولید کننده ی مواد غذایی هستند

ج) رشد می کنند            د)موارد الف و ج

4 - جانداران تک سلولی فقط یک سلول دارند

الف ) درست             ب )   نادرست

مراحل اجرایی تدریس :

مرحله اول :عرضه مطالب و شناسایی مفهوم

معلم : شما دانش آموزان باید در گروههای خود به کمک میکروسکوپ و ذره بین جاندارانی که به صورت رشته های باریک و سبز رنگ هستند به خوبی نگاه کنید و نکات مهم که از آن می آموزید و می بینید یاد داشت نمایید 0

بچه ها من یک مفهوم در خصوص رشته های سبز رنگ در ذهنم دارم که در واقع ویژگی های این جانداران ساده می باشند 0 اگر نظر ارائه شده ی شما مفهوم مورد نظر من را داشته باشد با کلمه   ( بله ) و اگر فاقد آن مفهوم باشد آن را با کلمه ی ( نه ) مشخص می کنم و شما باید به دقت به خصوصیاتی که در خصوص این جانداران ساده با ( بله ) مشترک است ، فکر کنید و پس از دومین جواب ( بله ) از طرف من ، فرضیه یا حدس خود را یاد داشت نمایید و به تدریج به آزمایش فرضیه های خود پرداخته تا مفهوم مورد نظر را پیدا کنید

گروه اول : جاندارانی هستند که بعضی در آب و بعضی در بدن جانداران دیگر زندگی می کنند 0

معلم : نه ( یعنی این نظریه مفهوم مورد نظر معلم را ندارد )

گروه دوم : جاندارانی هستند که شبیه گیاهان بوده و سبزینه دارند 0

معلم : بله

معلم از دانش آموزان می پرسد که چند نفر به این سوال پاسخ داده اید :

جانداران مورد نظر در آب زندگی می کنند یا در خشکی ،پر سلولند یا تک سلول ؟

 3 الی 4 نفر دست خود را بالا می برند ، معلم می گوید کافی نیست ، از بچه ها می خواهد که به توضیحات خود ادامه دهند

گروه سوم : جانداران مورد نظر رنگ های مختلفی دارند و جانداران دیگر آنها را می خورند و می توان از آنها در ساختن وسایل دیگر استفاده کرد و شکل های مختلفی دارند 0

معلم:بله

معلم می پرسد کسی مفهوم مورد نظر را فهمید ؟ دست خود را بالا ببرد

این بار تقریبا اکثر بچه ها دست خود را بالا می برند

معلم : حالا که اکثر شما به مفهوم رسیده اید می توانید به ترتیب عقیده خود را بیان و فرضیه های همدیگر را رد یا قبول نمایید ، البته با استدلال مناسب

مرحله دوم : آزمون دستیابی به مفهوم

در این مرحله دانش آموزان دریافتهای مختلف خود  از مفهوم را بیان می کنند و با بحث و بررسی و استدلال در مقابل یکدیگر فرضیه های اولیه را یا رد می نمایند تا به مفهوم اصلی دست پیدا کنند 0

معلم : همه نمود هایی که ارائه داده شد در ذهن من بود 0   جلبک ها مانند گیاهان سبزینه دارند ( بله ) و به رنگ های قرمز ، سبز ، قهوه ای دیده می شوند ( بله ) . بیشتر آنها در آب زندگی می کنند ( بله ) . هم تک سلولی و هم پر سلولی وجود دارند ( بله ) . بعضی از آنها طویلند ( بله ).

مرحله سوم :تحلیل راهبرد های تفکر

پس از روشن شدن مفهوم مورد نظر معلم ، در این مرحله دانش آموزان راهبرد های تفکر خود را که توسط آنها به مفاهیم دست یافته اند تحلیل و برای یکدیگر باز گو می کنند 0

به عنوان مثال بعضی از دانش آموزان پس از عرضه ی یک مطلب به آنها ( شرح خصوصیات یک جلبک ) ابتدا در رابطه با کل موارد و ویژگیهای مطلب فکر می کنند و به تدریج زمینه را محدود      می سازند 0 برخی از آنها از ابتدا با ساختهای جدا گانه ی محدود شروع می کنند 0

( مانند : رنگ ، نوع سلول ، محل زندگی ، فایده ها )

فرا گیران می توانند نوع تفکر خود را در راه رسیدن به مفهوم اصلی برای کلاس توضیح دهند و برای این تحلیل معلم می تواند ، سوال های زیر را برای آنها مطرح نماید

شما برای رسیدن به مفهوم ، نمونه ها را مورد توجه قرار دادید یا کل مفهوم را ؟

آیا نمونه ها را به صورت مجزا و یا هم زمان مورد توجه قرار داده اید ؟

وقتی در مراحل اولیه فرضیه های شماتایید نمی شد چه می کردید ؟

آیا راهبرد های خود را مورد تغییر قرار دادید ؟ چگونه ؟

به این ترتیب به تدریج می توانیم در کلاس شیوه های مختلف تفکر در رابطه با یک موضوع واحد ، را مقایسه نماییم و راه درست کشف مطالب را به صورت غیر مستقیم با دانش آموزان تمرین کرده و مهارت های تفکر را در آنها افزایش دهیم

ارزشیابی پایانی روش تدریس فوق در متن درس در مرحله آخر نهفته است و نیاز به نوشتن جداگانه آن نیست 0

تعیین تکالیف :

تکالیف تمرینی :

مطالب درس را در منزل یک بار بخوانید و مرور نمایید

تکالیف خلاقیتی :

طرز استفاده از جلبک ها را در صنعت تحقیق نموده و برای کلاس گزارش نمایند

طرح درس شماره : 16

مشخصات :

نام درس :علوم      پایه پنجم :      مقطع :ابتدایی

موضوع :  باکتری ها

تهیه کنندگان : زینب کریمی – زینب سعیدیان

زمان :  45دقیقه       تعداد دانش آموزان : 20 نفر

اهداف

هدف کلی :

آشنایی فراگیران با باکتریهای موجود در محیط

هدف های جزئی :

محیط زندگی باکتری ها را بشناسند 0

اندازه و شکل های مختلف باکتری ها را بدانند 0

فایده های باکتری ها را بفهمند 0

باکتری های مضر را تشخیص دهند 0

نحوه تولید مثل باکتری ها را درک کنند

هدف های رفتاری :

باکتری ها را از لحاظ تعداد و محل زندگی ، توضیح دهند ( مهارتی )

اندازه و شکل باکتری ها را با رسم اشکال آنها شرح دهند ( مهارتی )

باکتری های مفید و مضر را با هم مقایسه کنند  ( مهارتی )

چند نوع از فایده های باکتری ها را نام ببرند  ( دانستنی )

نحوه تولید و مثل باکتری ها را نقاشی کنند 0

نکات کلیدی :

باکتری ها ، اندازه باکتری ها ، شکل باکتری ها ، فایده باکتری ها ، تولید و مثل باکتری ها ، زیان های باکتری ها

مواد و وسایل مورد نیاز :

میکروسکوپ – تصاویر و اشکال مختلف باکتری ها – انگور – سرکه – گچ – تخته سیاه

فضا و مدل کلاس :

کلاس معمولی درس

روش ها و راهبرد های انتخابی تدریس :

برنامه ای – خطی

راهبرد ایجاد انگیزه :

معلم : با چسباندن تصاویری از انواع باکتری ها روی تابلوی کلاس توجه دانش آموزان را به آنها جلب می کند 0

ارزشیابی تشخیصی :

1 - جلبک ها چه نوع از جاندارانی می باشند ؟

2 - غیر از جلبک ها چه نوع دیگری از جانداران ساده را می شناسید نام ببرید ؟

3 - کدام گروه از جانداران ساده اگر نباشند تقریب همه جانوران ساکن آب از بین می روند ؟

4 - کدام یک از جانداران زیر تک سلولی است ؟

الف) انسان      ب) باکتری     ج) درخت      د ) ماهی

مراحل تدریس :

مرحله اول : استخراج اهداف

معلم با توجه به اهداف درس قاب ها یا کارت های آموزشی را تنظیم می کند 0

مرحله دوم :تعیین نوع آموزش برنامه ای

روش برنامه ای خطی انتخاب می کند

مرحله سوم :ساخت قاب ها یا گام ها

معلم مراحل اجرای روش را بر اساس هدف های درس تنظیم می کند

مرحله چهارم :اجرای گام ها به وسیله دانش آموزان

قبل از انجام کاردانش آموزان ،معلم با راهنمایی کار آنها را تعیین می کند 0

این مجموعه 10 سوال ، که در 20 کارت تهیه شده است

مراحل این روش باید به دنبال هم باشد

هنگام نیاز به کتاب درسی هم مراجعه گردد(صفحه های 80-79-78 )

اجرای کارت و گام های روش در موضوع علوم :

شماره : 1

شماره : 2

شماره : 3

شماره : 4

شماره : 5

شماره : 6

شماره : 7

شماره :8

شماره : 9

شماره : 10

شماره : 11

شماره : 12

شماره : 13

شماره :14

شماره :15

شماره : 16

شماره : 17

شماره : 18

شماره : 19

شماره : 20

ارزشیابی پایانی :

بر اساس روش تدریس در خود تدریس نهفته است

تعیین تکالیف

تکلیف تمرینی :

1 - مراحل تقسیم باکتری ها را رسم شکل نشان دهید 0

تکلیف بسطی وخلاقیتی :

با استفاده از ذره بین و میکروسکوپ چند نوع از باکتری های محیط اطراف خود را تهیه کرده و همراه عکس یا فیلم به کلاس بیاورید 0

طرح درس شماره : 17

مشخصات :

نام درس : علوم     مقطع : ابتدایی     پایه : پنجم

موضوع درس : قارچها

تهیه کنندگان : زینب کریمی لارخانی – زینب سعیدیان

زمان : 45 دقیقه     تعداد 20 نفر

اهداف :

هدف کلی :

آشنایی فراگیران باقارچهای موجود در محیط

هدفهای جزئی :

محیط قارچها را بشناسند 0

اندازه و شکلهای مختلف قارچها را بدانند 0

فایده های قارچ ها را بفهمند 0

مضرات قارچ ها را تشخیص دهند 0

نحوه ی تولید و مثل قارچ ها را بدانند 0

نسبت به شناسایی قارچ ها ی محیط اطراف علاقه مند شوند 0

هدف های رفتاری :

اندازه و شکل های قارچ ها را با رسم شکل نشان دهند 0 ( مهارتی )

قارچ های مفید و مضر را با هم مقایسه کنند 0 ( مهارتی )

انواع قارچ ها را نام ببرند 0 ( دانستنی )

محل های زندگی قا رچ ها را شرح دهند 0(مهارتی )

با علاقه به جمع آوری اطلاعات در خصوص قارچ ها بپردازند 0 ( نگرشی )

شرایط و نحوه ی تولید مثل قارچ ها را توضیح دهند 0

نکات کلیدی :

قارچ ها – کپک ها – هاگ – هاگدان – پنی سیلین – مخمر -   قارچ های چتری - فایده ها و ضررها

مواد و وسایل مورد نیاز :

میکروسکوپ – تصاویر و اشکال مختلف قارچ ها – قارچ های چتری – میوه کپک زده – نان کپک زده

فضا و مدل کلاس :

کلاس معمولی درس

روش ها و راهبرد های انتخابی تدریس :

روش برنامه ای – شاخه ای

راهبرد ایجاد انگیزه :

معلم : با در دست داشتن ماکتی از قارچ ها که چند نوع قارچ  طبیعی روی آنها دیده می شود توجه دانش آموزان را به درس جلب می کند 0

ارزشیابی تشخیصی :

1 - جانداران ساده به چند دسته تقسیم  می شوند نام ببرید ؟

2 - فراوان ترین جانداران ساده کدامند ؟

3 - کدام نوع از جانداران ساده شبیه گیاهان می باشند ؟

4 - کدام یک از جانداران ساده سبزینه دارند و برای خود غذا    می سازند ؟

5 - کدام یک از جانداران ساده زیر بیشتر در آب زندگی می کنند ؟

الف ) جلبک ها       ب ) باکتریها       ج ) قارچها

مراحل روش برنامه ای :

مرحله نخست : استخراج اهداف درسی

معلم با توجه به اهداف درس قاب ها و کارت های آموزشی را تنظیم می کند 0

مرحله دوم :تعیین نوع آموزش برنامه ای

روش برنا مه ای شاخه ای توسط معلم انتخاب می شود

مرحله سوم :ساخت گام ها یا قاب ها یا واحد های کوچک 

ساختن گام ها و قاب های مورد نیاز برای تدریس توسط معلم

مرحله چهارم : اجرای گام ها به وسیله دانش آموزان

در این مرحله معلم دستور العمل های مر بوط به نحوه ی انجام دادن کارها را شرح می دهد و از دانش آموزان می خواهد به صورت انفرادی ، گام های مورد نظر را اجرا کنند 0

راهنمای استفاده از گام :

این مجموعه 7 سوال دارد که در 22 کارت تهیه شده است 0

اعداد روبروی گزینه ها به معنی مراجعه کن است . 10 برای مثال به صفحه 10 مراجعه کن 0

مراحل این روش باید به دنبال هم انجام شود 0

هنگام نیاز به تصاویر و وسایل موجود در کلاس استفاده شود 0

اجرای کارت و گام های روش در موضوع علوم

شماره 1 :

شماره:2

شماره : 3

شماره : 4

شماره : 5

شماره :6

شماره :7

شماره : 8

شماره : 9

شماره : 10

شماره : 11

شماره : 12

شماره : 13

شماره : 14

شماره : 15

شماره : 16

شماره : 17

شماره : 18

شماره : 19

شماره : 20

شماره : 21

شماره :22

ارزشیابی پایانی :

ارزشیابی پایانی در خود روش تدریس نهفته است 0

تعیین تکالیف :تمرین صفحه ی 82 کتاب درس قسمت فکر کنید ومشاهده کنید راانجام داده ودر کلاس گزارش دهید

بسطی وخلاقیتی :انواع قارچ ها ی محیط اطراف خود را جمع آوری وطبقه بندی کنید وگزارش نمایید 0

طرح درس شماره : 18

مشخصات

نام درس : علوم                  پایه : پنجم         مقطع : ابتدایی

موضوع : مبارزه پنهان

تهیه کنندگان : زینب کریمی –  زینب سعیدیان

زمان : 45دقیقه       تعداد دانش آموزان : 20 نفر

اهداف

هدف کلی :

آشنایی دانش آموزان با میکروسکوپ

هدف های جزئی:

1 - بدانند که جانداران بسیار ریزی وجود دارند که به آنها میکروب گویند 0

2 - درک کنند که قارچ های ذره بینی ، باکتریها و ویروس ها را میکروب گویند 0

3 - ویروس ها را نسبت به باکتریها و قارچ ها تشخیص دهند

4 - انواع بیماری واگیردار را بشناسند 0

5 - از شناخت راه های انتقال بیماری ها لذت ببرند 0

هدف های رفتاری :

1 - میکروب را تعریف کنند ( مهارتی )

2 - انواع میکروب ها را نام ببرند ( دانستنی )

3 - خصوصیات ویروس ها را از قارچ ها و باکتری ها جدا کنند ( مهارتی )

4 - عامل انواع بیماری های واگیر دار و نوع بیماری ها را طی جدول ترسیم کنند ( مهارتی )

5 - با علاقه راههای انتشار بیماری ها را گزارش دهند ( نگرشی )

نکات کلیدی :

میکروب – باکتری ها – قارچ های ذزه بینی – ویروس

مواد و وسایل مورد نیاز :

ماکت عضله – میکروسکوپ – حشرات - آب و غذا - کتاب درسی – تصاویر

فضا و مدل کلاس :

کلاس درس معمولی

روش ها و راهبرد های انتخابی تدریس :

طرح کارایی تیم

راهبرد ایجاد انگیزه :

معلم : با نشان دادن ماکتی که پوست و گلبولهای قرمز و سفید را نشان می دهد توجه فرا گیران را به آن جلب    می نماید

مراحل تدریس :

مرحله اول :

معلم بدون هیچ امتیازی و در نظر گرفتن سطحی ، فراگیران را به پنج گروه چهار نفره تقسیم می کند

مرحله دوم :

معلم توجه دانش آموزان را جلب می کند و از آنها  می خواهد که یکبار متن درس را به تنهایی بخوانند و تصویر را خوب ببینند0

مرحله سوم :

معلم در این مرحله سوالاتی نظیر سوالات ذیل را توزیع می کند تا دانش آموزان بدون مراجعه به متن درس به صورت گروهی بحث کنند و به جواب برسند :

1 - به طور کلی به باکتریها ، قارچ های ذره بینی و موجوداتی به نام  ویروس 000000000می گویند 0

2 - هر 00000000000فقط در داخل سلولهای معینی از بدن گیاه یا جانور زندگی فعالیت می کند 0

3 - در جای خالی کلمه مناسب بنویسید 0

4 - کودکی به علت تزریق نکردن واکسن  فلج اطفال ، فلج شده است 0 به نظر شما :

الف ) کدام میکروب وارد بدن او شده است ؟

ب ) کدام دستگاه بدن او آسیب دیده است ؟

5 - چهار راه انتقال بیماری را از یک فرد به فرد دیگر بنویسید 0

6 - قارچ ها باعث بروز چه بیماری هایی می شوند ، سه مورد را نام ببرید ؟

7 - چرا بعضی از اقسام میکروب ها در بدن وارد شده و تولید مثل می کنند ؟

8 - دو راه برای جلوگیری از انتقال بیماری ها را بنویسید ؟

مرحله چهارم :

ورقه های سوالات پاسخ داده شده دانش آموزان که تصحیح شده است  توسط معلم تفسیر و توضیح داده می شود

نمره فردی        نمره تیمی        نمره گروهی (نمرات کل)

معدل نمرات -  نمره تیمی

    100*                                                          = کارایی           

 معدل نمرات- نمره آزمون

به این روش میزان کارایی دانش آموزان به دست می آید 0چنین روشی چون ارزشیابی در داخل آن نهفته است نیازی به ارزشیابی پایانی ندارد

تعیین تکلیف :

تکالیف تمرینی :

متن درس را یکبار دیگر بخوانید و به سوالات قسمت جمع آوری اطلاعات صفحه 86 پاسخ دهید

تکلیف بسطی خلاقیتی :

طبق سلیقه خودتان در منزل یا داروخانه یا مرکز بهداشتی بنا بر ابتکار خودتاانواع بیماریهای واگیردار را همراه با عوامل آنها و راههای سرایت آنها جدولی تعیین کرده و به کلاس گزارش نمایید

طرح درس شماره : 19

مشخصات :

نام درس : علوم            مقطع :ابتدایی          پایه :پنجم

موضوع : راه های دفاع بدن

تهیه کنند گان زینب کریمی – زینب سعیدیان

زمان : 45دقیقه          تعداد دانش آموزان : 20 نفر

اهداف

هدف کلی :

دانش آموزان با راههای دفاع از بدن  وکمک به بدن آشنا می شوند

هدف های جزئی

1 - راههای دفاعی بدن را بشناسند 0

2 - چگونگی دفاع بدن توسط پوست ، مخاط و گلبولهای سفید را بدانند 0

3 - کار پادتن را تشخیص دهند 0

4 - طرز دفاع گلبولهای سفید در برابر میکروب ها را درک کنند

هدف های رفتاری :

1 - راههای دفاعی بدن را نام ببرند ( دانش )

2 - چگونگی دفاع بدن توسط پوست را شرح دهند 0

3 - طرز دفاع بدن توسط گلبول های سفید را با رسم شکل نشان دهند (مهارتی)

4 - کار پادتن را توضیح دهند 0

5 - مخاط را تعریف کرده و چگونگی دفاع آن از بدن را نسبت به راههای دیگر مقایسه کنند 0

نکات کلیدی :

پوست – مخاط – گلبول سفید – گلبول های قرمز – پادتن

مواد ووسایل مورد نیاز :

میکروسکوپ – ماکت پوست – خون  -  تصاویر -  تابلوی کلاس

فضا ومدل کلاس :

کلاس درس معمولی

روش ها وراهبرد های تدریس :

روش تدریس حل  مساله (مدل جورج پولیا)

راهبرد ایجاد انگیزه :

معلم با ذکر مثالی مفهوم دفاع را متوجه دانش آموزان می کند 0 که به شرح ذیل می باشد :

بچه ها فرض کنید تعدادی سر باز داخل قلعه یا شهری هستند و آن قلعه در های محکم دارد دیوار هایش  محکم ، بلند و قطور هست 0 پس مانع ورود دشمن می شوند بدن شما هم مثل آن سرباز ها می باشند که داخل قلعه     می باشند حالا آن قلعه به چه شکلی از بدن شما دفاع می کند و آن را محافظت می نماید 0

ارزشیابی تشخیصی :

1 - کدام یک از موجودات زنده زیر به هیچ گروه از موجودات زنده تعلق ندارند ؟

الف ) ویروس ها        ب ) جلبک ها          ج ) قارچ ها

2 - عامل بیماری حصبه چگونه تولید و مثل می کند ؟

3 - کدام ویروس به دستگاه تنفس آسیب می رساند ؟

4 - چهار راه انتقال بیماری از یک فرد به فرد دیگر را نام ببرید ؟

5 - دو راه برای جلوگیری از انتقال بیماری ها را بنویسید ؟

ارائه درس :

مرحله اول : درک و فهم مساله

معلم : تا اینجا باید متوجه شده باشیم که میکروب ها در همه جا فراوانند و بدن ما همیشه در معرض حمله آنها قرار دارد  0یعنی ، با کوچکترین فرصت ، آنها وارد بدن می شوند 0

اکنون این پرسش مطرح می شود که با همه ی مراقبت هایی که ما می کنیم ، باز میکروب از یکی از چهار راه که گفته شد وارد بدن می شوند ، چه اتفاقی می افتد ، آیا مریض می شویم یا می میریم یا خیر

مرحله دوم : نقشه کشی

پس از آنکه مساله مشخص شد دانش آموزان نقشه های را طراحی می نمایند0در این مرحله دانش آمو زان و      سر گروهها در خصوص موضوع مطرح شده بحث می کنند و نظرات خود را فهرست می کنند

روش های پیشنهادی :

داشتن پوست سالم

علاوه بر اینکه میکروب از راه دهان وارد بدن می شود اگر بزاق سالم داشته باشیم کمتر وارد می شود و میکروب کشته می شود 0

اگر پوست ما زخم یا سوراخ شود ، در خون ماهم همان طور که در صفحه عنوانی دیدیم ، یک سری گلبول هایی وجود دارند که میکروب ها را می بلعند و می کشند 0

پس از فعالیت گروهها ، نماینده هر گروه راه حل های مناسب خود را ارائه دهند و بهترین آنها را روی تابلو کلاس می نویسند 0

مرحله سوم : اجرای نقشه ها

نقشه هایی که بچه ها در مرحله قبل ارائه داده اند ، در این مرحله در کلاس درس از طریق تشکیل گروه و  فعالیت در کلاس اجرا می شود

مرحله چهارم : کنترل و ارزیابی

پس از این که روش ها و پروژه ها توسط گروههای دانش آموزی اجرا شد 0

در این مرحله عملکرد و اقدامات دانش آموزان با روشهای توسط معلم به وسیله ماکت ومیکروسکوپ وخون ، راههای دفاعی بدن با توجه به نظرات دانش آموزان بررسی می گردد و بهترین و کار آمد ترین روش های دفاعی بدن پیشنهاد می شود 0

ارزشیابی پایانی :

در حین اجرای مرحله چهارم در کلاس درس ،  فعالیت گروهی و انفرادی  مورد ارزیابی قرار می گیرند 0

ارائه تکلیف :

تکلیف تمرینی :

 متن درس را یک بار بخوانند و کلمات کلیدی را توضیح دهند 0

تکلیف خلاقیتی :

بنا به ابتکار خود با وسایل منزل گلبولهای سفید و قرمز را نشان دهند 0

طرح درس شماره : 20

مشخصات

نام درس : علوم         مقطع : ابتدایی       پایه : پنجم

موضوع درس : کمک به دفاع بدن

تهیه کننده گان : زینب کریمی – زینب سعیدیان

زمان : 45 دقیقه        تعداد دانش آموزان : 20 نفر

اهداف

هدف کلی :

آشنایی با طرز دفاع بدن در برابر بیماری ها

هدف های جزئی :

1 - کاربرد آنتی بیوتیک را بدانند

2 - زمان و دفعات واکسن زدن بیماری های معمول را یاد بگیرند 0

3 - مواد دارویی و میکروب کش را تشخیص دهند 0

4 - واکسن را بشناسند 0

5 - در حفظ وسلامت خود ودیگران بکوشند 0

هدف های رفتاری :

1 - مواد دارویی ومیکروب کش را نام ببرند 0(0دانستنی )

2- واکسن را تعریف کنند ( دانستنی )

3 - درباره کاربرد آنتی بیوتیک ها اطلاعات جمع آوری کنند 0(مهارتی )

4 - محیط خانه و مدرسه را پاکیزه نگه دارند 0(نگرشی )

5 - درباره ی زمان و تعداد دفعات واکسن زدن بیماری ها با رسم جدولی تحقیق کنند 0(مهارتی )

نکات کلیدی :

آنتی بیوتیک – علت رشد نکردن باکتری ها – پنی سیلین – ضد عفونی کننده ها –واکسن – میکروب های    کشته شده یا ضعیف شده-  فلمینگ

فضا و مدل کلاس :

کلاس درس معمولی

راهبرد ها وروشهای انتخابی تدریس :

روش کارت های اصلی

راهبرد ایجاد انگیزه :

معلم : با آوردن  موادی مثل بتادین ، الکل ،ید، به کلاس درس  توجه دانش آموزان را به آنها جلب می نماید و    می پرسد به خاطر چه  چنین وسایلی را آورده ام ؟

ارزشیابی تشخیصی :

1 - وقتی بیمار می شوید چه کار می کنید ؟

2 - آیا تاکنون واکسن یا آمپول زده اید ؟برای چه واکسن یا آمپول می زنید  ؟

3 - گلبول های سفید چرا باکتری ها را می بلعند ؟0

4 - چرا گلبول های سفید پادتن ترشح می کنند ؟

مراحل تدریس :

مرحله اول :بیان اهداف وروش کار

معلم : با بیان هدف های درسی که تهیه شده و توضیحاتی هم در خصوص روش کار بچه ها بیان                     می کند که عبارتند از:

سعی کنید به گروههای 4نفری تقسیم شوید ، واعضای هر گروه دور یک میز بنشیند وبرای خود سر گروه تهیه نماید

 معلم به هر گروه تعدادی کارت میده و سر گروهها کارت ها را در نزد خود نگه می دارند

مرحله دوم :بیان عقیده واحساس

معلم :حالا اعضای هر یک از گروه ها یک کارت بردارند و جمله ی ناتمام را کامل کند 0البته هر کسی می تواند با بیش از چند جمله ، احساس وعقیده خود را بیان کند 0

 پس از آن یکی از اعضای گروه ،جملهای روی کارت شماره یک را تکمیل کرد ، بقیه ی اعضا نیز همان جمله ی نا تمام را با واژه های متفاوتی توصیف می کنند 0 (به صورت نوبتی ودایره ای شکل )

بعد از کارت شماره یک نفر دوم از سمت راست ، کارت شماره ی دو را شروع می کند اعضای گروه ها به همین ترتیب ، همه کارت ها را تکمیل ودرباره ی آن ها گفتگو می کنند 0

مرحله سوم :گزارش دهی

معلم :خیلی خوب بود جملات بسیار جالبی مطرح شد 0 اکنون به نوبت اعضای گروه ها جلو کلاس بیایند ونظر خود را درباره ی این مرحله از تدریس بگویند 0چه مفاهیم جدیدی یاد گرفتید ؟

از این درس چه نتیجه ای گرفتید ؟

درباره مطالب مطرح شده یک صفحه در دفتر یاد داشت خود بنویسید 0معلم پس از کامل کردن درس به کمک دانش آموزان ونتیجه گیری کردن از درس به ارزشیابی پایانی دست می زند 0

ارزشیابی پایانی :

1- به گروهی از داروه ها که میکروب ها را در داخل بدن می کشند 00000گفته می شود 0

2- به میکروب های کشته شده یا ضعیف شده بیماری ها 0000000می گویند 0

3- موادی که میکروب ها را بیرون از بدن می کوشند چه نام دارند ؟

4- چه کسی اولین آنتی بیوتیک به نام پنی سیاین را را کشف کرد ؟

5- قبل از تزریق آمپول و سرم به پوست الکل می مالند 0علت را توضیح دهید 0

تعیین تکالیف :

تکالیف تمرینی :

1- از قسمت، فکر کنید وجمع آوری اطلاعات کتاب گزارش تهیه کنید

2- صفحه های 90- 89 -88 –کتاب درسی را پاسخ داده وبه کلاس گزارش دهید 0

تکلیف خلاقیتی :

یک نمونه کارت واکسن درست کنید 0

طرح درس شماره : 21‌

مشخصات

نام درس :  علوم      قطع: ابتدایی      پایه :پنجم

موضوع درس : دستگاه عصبی

تهیه کننده گان : زینب کریمی – زینب سعیدیان

 زمان : 45 دقیقه        تعداد دانش آموزان 20 نفر

اهداف

هدف کلی :

دستگاه های عصبی کار بقیه دستگا ه های بدن را کنترل و هما هنگ می کند 0

هدف های جزئ:

1- اجزای تشکیل دهنده ، دستگاه عصبی ومحل آنها را بدانند 0

2- وظایف مغز ونخاع را بفهمند 0

3- تفاوت مهم شکل سلول های عصبی با سایر سلول ها را درک کنند 0

4- نقش اعصاب را در بدن را بشناسند 0

هدف های رفتاری :

1- اجزای تشکیل دهنده ، دستگاه عصبی ومحل آنها را با رسم شکل نشان دهند   مهارتی )

2- چند نمونه از وظایف مغز ونخاع را شرح دهند ( دانستنی )

3- تفاوت مهم سلول های  دستگاه عصبی را با سایر سلول ها مقایسه کنند 0 ( مهارتی )

4- نقش اعصاب را در بدن مشخص کنند 0( دانستنی )

5- درباره کار دستگاه عصبی کنجکاوی نشان دهند 0( نگرشی )

نکات کلیدی :

دستگاه عصبی ، مغز ، نخاع ، عصب ، سلول عصبی

فضا و مدل کلاس :

کلاس درس معمولی

راهبرد ها و روش های تدریس :

روش یاد سپاری

راهبرد ایجاد انگیزه :

معلم با بردن یک گوشی تلفن در کلاس درس توجه آنها را به گوشی تلفن جلب می کند واز آنها می پرسد که به نظر شما تلفن های منزل شما چه شباهتی با دستگاه عصبی شما دارد ؟انگیزه بچه ها برای پاسخ به این سوال افزایش می یابد و کنجکاو می گردند تا آن را پاسخ دهند 0

ارزشیابی تشخیصی :

1- منظور از دستگاه بدن انسان چیست ؟

2- چند نمونه از  دستگاه های بدن انسان را که خوانده اید نام ببرید ؟

3- آیا کار همه دستگاه های بدن مثل هم می باشد ؟چرا؟

4- قسمت های مختلف دستگاه تنفس را نام ببرید ؟

5- قسمت های مختلف دستگاه گردش خون را نام ببرید

اجرای مراحل روش

مرحله اول :معرفی محتوا

معلم بحث امروز ما در مورد دستگاه عصبی می باشد شما در این درس بامحتوای زیر آشنا خواهید شد

1- اجزای تشکیل دهنده ی دستگاه عصبی

2- چند نمونه از وظایف مغز ونخاع

3- تفاوت مهم سلول های  دستگاه عصبی با سایر سلول ها ی  بدن

مرحله دوم : معرفی تکنیک ها و راهبرد های یاد سپاری

معلم : بچه ها باید در این مرحله چگونگی یاد گرفتن را کشف کنیم0 در این مرحله طبق یاد گیری شناختی " گانه عمل می کند "

به این طریق : با جلب نمودن توجه دانش آموزان به تصویر عنوان از طریق مقایسه کردن و ارتباط دادن تصاویر به دستگاه های مختلف بدن که آموخته اند و دستگاه عصبی آنرا می آموزند

معلم : بچه ها شما می توانید با گذاشتن رمز بعضی از قسمتهای مختلف دستگاه عصبی را به یاد بسپارید ، مثلا رمز " به دست من عصا بده "به       بدن ، د       دستگاه ، م       مغز ، ن        نخاع ، ع       عصب می باشد که با نشان دادن تصویر پسری که پایش را روی جسم تیزی قرار داده و بالا گرفته است ، بیان می کند که " به دست من عصا بده " .

مر حله سوم : اجرای راهبردهای تولید شده در خصوص موضوع و مفاهیم درس

بعد از اینکه دانش آموزان موضوع آموزش و راهبردهای روش یاد سپاری را شناختند ، از آنها خواسته می شود که در مدت معینی با استفاده از راهبردها ، مفاهیم را به یاد بسپارند ، یعنی در مورد دستگاه عصبی ، مغز و نخاع و عصب صحبت کنند . پس از آنکه فراگیرندگان راهبردها را بررسی کردند ، خود نحوه یادگیری را بیان می کند و سایر دانش آموزان ازتجارب آنها بهره می گیرند ، این اقدام موجب می شود که تجارب سخصی افراد در اجرای راهبردها سبب تمرین موثر در کلاس و بهره مندی از تجارب دیگران شود . این عمل از نظر یادگیری بسیار حایز اهمیت است

مرحله چهارم : بررسی ، ارزش یابی و تعمیم

در پایان یادسپاری ، معلم جدولی به روش زیر در تابلو رسم می کند و راهبردهای به کار گرفته شده در کلاس را در آن می نویسد ودر مورد کارایی آنها از دانش آموزان نظر خواهی می کند و پس از بت این نظریات  ، بر اساس نظر نسبی آنان ، راهبردهای کارا و موثر ارائه می دهد .

در پایان وپس از تکمیل جدول ، روش های موثر و مفید تایید شده مورد توافق قرار می گیرد 0 واز دانش آموزان خواسته می شود که این روش را برای یاد گیری استفاده کنند 0

ارزشیابی پایانی :

1 - قسمت های دستگاه عصبی را نام ببرید ؟

2- عصب چیست ؟

3- تفاوت سلول عصبی با سایر سلول ها در چیست ؟

4- مغز و نخاع هر یک در داخل چه قسمت هایی از بدن قرار دارند ؟

5- چه خصوصیتی سلول های عصبی را برای کاری که بر عهده دارند مناسب می کند ؟

ارائه تکالیف :

الف )  تکلیف تمرینی :

  1- شکل مغز ونخاع ویک سلول عصبی را در منزل رسم کنید وبه کلاس بیاورید 0

ب) تکلیف خلاقیتی :

1- در منزل فکر کنید که چه چیزهای کارشان همانند کار دستگاه عصبی می باشند با چند مثال به کلاس بیاورید

طرح درس شماره : 22

مشخصات

نام درس : علوم          مقطع: ابتدایی      پایه : پنجم

موضوع درس : اندام های حسی دیدن

تهیه کننده گان : زینب کریمی – زینب سعیدیان

 زمان : 45 دقیقه        تعداد دانش آموزان 20 نفر

اهداف

هدف کلی :

آشنایی دانش آموزان با ساختمان  وکار اندام حسی بینایی

هدف های جزئی :

1 - بااندام حس بینایی آشنا شوند 0

2 - اجزای اصلی تشکیل دهنده چشم را تشخیص دهند 0

3 - نام عیب های مهم چشم وعلت به وجود آمدن آنها را بدانند 0

4 - راه های مراقبت از چشم را درک کنند 0

هدف های رفتاری :

1 - اندام حس بینایی را نام ببرند 0 (دانستنی )

2- اجزای تشکیل دهنده چشم را با رسم شکل نشان دهند 0(مهارتی )

3- عیب های مهم چشم را شرح دهند0  (دانستنی )

4- به حفظ بهداشت چشم اظهار علاقه نشان دهند 0 (نگرشی )

5- علت های به وجود آمدن عیب های چشم را تفسیرکنند 0(مهارتی )

نکات کلیدی :

دیدن ، نور ، رنگ ، شکل اشیا ، نزدیک بینی ودور بینی  ، قرنیه  ، مر دمک ،  مراقبت از چشم ها

فضا ومدل کلاس :

کلاس درس معمولی

راهبرد ها وروش های انتخابی تدریس :

روش بازی های تربیتی

راهبرد ایجاد انگیزه :

معلم : با پرسش این که رابطه ما با دنیای خارج چگونه صورت می گیرد ؟ و با نشان دادن چشم یکی از حیوانات  ، مثلا چشم گاو را که از قصابی تهیه کرده وبه کلاس می برد ویا ماکت چشم را به کلاس می برد و توجه دانش آموزان را به آن جلب می کند ومی پرسد که چه اطلاعاتی در خصوص چشم دارید ؟

ارزشیابی تشخیصی :

1- چگونه می توانید چیزی را ببینید ؟

2- چشم شما چه فایده ای دارد ؟

3- برای دیدن چیزی آیا دستور مغز شما نیاز است ؟

4- برای شناسایی اجسام از چه قسمت های بدن کمک می گیریم ؟

اجرای مراحل روش :

مرحله اول : تدوین اهداف

معلم با توجه به اهدافی که در درس دنبال می کند آنها را تهیه وتدوین می کند مطابق اهداف ذکر شده فوق ،که باید اولویت بندی شود ونوع بازی براساس آن اهداف طرح ریزی شود 0

مرحله دوم : انتخاب یا ساخت بازی

معلم با توجه به اهداف درس به انتخاب بازی مناسب مبادرت می ورزد سعی می کند بازی انتخاب شده ،نکات زیر را در بر گیرد 0

1- جذاب باشد 0

2- اهداف درسی را در بر بگیرد 0

3- به نکات ایمنی توجه شود 0

4- مهارت های پرورشی واجتماعی را تقویت کند 0

5- بازی گروهی طراحی شود 0

در این موضوع درس ،معلم می خواهد که دانش آموزان به وسیله پازل اجزای چشم را به صورت جور چین در گروه ها بسازند 0و با ایجاد بازی دیگری از طریق اجزای ماکت های اندام های مختلف که به صورت در هم در گروه قرار می گیرد هر گروهی اجزای مربوط به چشم را زودت به هم وصل کرد برنده اعلام می شود 0

مرحله سوم :اجرای بازی

معلم : شما باید به گروه های 4نفری تقسیم شوید 0 سپس با استفاده از پازل هایی که در اختیار گروه ها قرار می گیرد اجزای مختلف چشم را درست نمایید

سپس به کمک اجزای ماکت های چشم ، گوش ، بینی ، دستگاه عصبی ،  که به صورت در هم در اختیار گروه قرار دارد اجزای ماکت چشم را جدا کرده وماکت چشم بسازید وضمن ساختن ماکت   اجزای آن را

نام ببرید ودر دفترچه خود یاد داشت نمایید 0 وهمچنین با دور ونزدیک شدن ، با نگاه کردن به نوشته ها ، هر گروه میزان بینایی خود را آزمایش می کنند وراهکارهای محافظت از چشم را بیان می کنند 

مرحله چهارم : نتیجه گیری

معلم :به سراغ گروه ها رفته وچیزی که درست کرده اند، وآنچه که در دفترچه خود  یادداشت نموده اند را بررسی می کند وگروه ها کار خود را ارائه داده وبقیه گوش می دهند و مطالب در تخته ی کلاس یاد داشت می شود ونتیجه گیری وجمع بندی می گردد

ارزشیابی پایانی :

1 - چشم پزشک پس از معاینه چشم رضا متوجه شد که او فقط اجسام نزدیک را خوب می بیند 0

الف ) چشم رضا چه عیبی دارد ؟

ب ) چشم پزشک عیب چشم او را چگونه بر طرف می کند ؟

2 - چشم افراد دور بین  با چشم افراد نزدیک بین چه تفاوتی دارد ؟

3 - مردمک چشم در تاریکی 000000000و در روشنایی 00000000می شود 0

4 - بیشتر اطلاعاتی که از دنیای اطراف خود بدست می آوریم از راه 0000000است

5 -  سه مورد از نکات مهم از مراقبت چشم را بیان کنید ؟

تعیین تکالیف :

الف) تکلیف تمرینی

1 - ساختمان چشم را رسم نموده ، واجزای آن را مشخص نمایید ؟

2 - راه های مراقبت از چشم را بنویسید

ب ) تکلیف خلاقیتی

بنا به ابتکار خود یک چشم مصنوعی بسازید0

طرح درس شماره :23

نام درس : علوم     مقطع : ابتدایی      پایه : پنجم

موضوع درس : شنیدن

تهیه کننده گان : زینب کریمی – زینب سعیدیان

زمان : 45 دقیقه           تعداد دانش آموزان 20 نفر

اهداف

هدف کلی :

آشنایی دانش آموزان با ساختمان و کار اندام حسی ، شنوایی

هدف های جزئی :

1 – با اندام حس شنوایی آشنا شوند 0

2 - اجزای اصلی تشکیل دهنده گوش را تشخیص دهند 0

3 - نام عیب های مهم گوش وعلت به وجود امدن آنها را بدانند 0

4 - راه های مراقبت از گوش را درک کنند 0

5 - یاد بگیرند که چگونه می شنوند 0

هدف های رفتاری :

1 - اندام حس شنوایی را نام ببرند 0 (دانستنی )

2 - اجزای تشکیل دهنده گوش  را با رسم شکل نشان دهند 0(مهارتی )

3 - عیب های مهم گوش  را شرح دهند0  (دانستنی )

4 - به حفظ بهداشت وسلامت گوش   اظهار علاقه نشان دهند 0 (نگرشی )

5 - عیب های مهم گوش را شرح دهند 0(دانش)

6 - چگونگی شنیدن صدا را تفسیر کنند0(مهارتی)

نکات کلیدی :

شنیدن ، لرزش ، پرده گوش ، ساختمان گوش ، عیب های گوش ،

فضا ومدل کلاس :

کلاس درس معمولی

راهبرد های انتخابی روش تدریس :

روش تدریس اعضای تیم

راهبرد ایجاد انگیزه :

معلم : یک دانش آموز را به جلوی کلاس می خواند در حالی که گوش های او را با پنبه پوشانده است وبا او چند جمله صحبت می کند واو به طور دیگر پاسخ می دهد ویا اصلا پاسخ نمی دهد 0وتوجه بچه ها به گوش وکار های مهم آن جلب خواهد شد 0

ارزشیابی تشخیصی :

1 - در همه اندام های حسی 00000وجود دارد که پیام را در یافت کرده و به مغز انتقال می دهد 0

2 - چشم یک اندام حس 0000000است0

3 - همه ی  اندام های حسی در سر قرار دارند 0

صحیح            غلط

4 - دستگاه عصب را تعریف کنید ؟

5 - چه اندام های حسی فقط در سر قرار دارند ؟

مراحل تدریس :

مرحله اول : آماده کردن سوالات آزمون و متن درس

معلم متن درس را به چند قسمت مساوی تقسیم می کند که شامل :

1 - قابل تقسیم باشد 0

2 - دشواری وکمیت

3 - مستقل از هم

4 - متن چالشی

و سوالات آزمون را از قبل آماده می کند 0

مرحله دوم : خواندن متن درس در گروه

متن درس در گروه خوانده می شود و در کروه بحث می گردد ونظرات پخته می شود ویکی از اعضا در کلاس تدریس می کند 0

در این مرحله بعد از اینکه متن درس توسط گروه ها خوانده شد وبحث گردید یک نفر از دانش آموزان با استفاده از ماکت گوش و تصاویر کتاب متن را شرح وتوضیح می دهد ومعلم نظارت می کند 0

مرحله سوم : آزمون مطالب

معلم سوالات را که از قبل تهیه نموده است در اختیار اعضای تیم قرار می دهد  سوالات بیشتر چند گزینه ای و صحیح وغلط می باشد چون راحت تراست

1 -  نا راحتی های شنوایی به کمک دستگاهی به نام شنوایی سنج اندازه گیری می شود

صحیح                        غلط

2 - هر چیزی که صدا ایجاد می کند باعث لرزش هوا می شود

صحیح                       غلط

3 - پرده گوش در انتهای سوراخ گوش قرار گرفته است 0

صحیح                       غلط

4 - لرزش پرده گوش به کدام قسمت سر می رسد ؟

الف )  عصب             ب ) حلزون مانند                  ج ) لاله گوش

5 - ابتدای رشته های عصب شنوایی که پیام شنوایی را به مخ می رسانند در کدام قسمت گوش قرار دارند ؟

الف ) قسمت حلزون مانند گوش                             ب) انتهای سوراخ گوش

ج ) پرده گوش                                                  د ) درون سوراخ گوش

6 - هر چیزی که صدا ایجاد کند باعث 0000000می شود 0

7 - علت سنگینی گوش  :جمع شدن مواد ترشحی درون سوراخ گوش که برروی پرده انتهایی است 0

صحیح                        غلط

8 - کدام مورد راه های مراقبت از گوش نیست 0

الف ) چیز نوک تیز وارد گوش نکنیم                        ب ) هرگز به گوش کسی ضربه نزنیم

ج ) هنگام کار کردن پلک هارا با دست نمالیم               د) در گوش کسی داد نزنیم

در پایان خود دانش آموزان  سوالات را تصحیح مکنند و نمره تیم جمع شده و معدل تیمی داده می شود و با معدل گروه ها مقایسه می شود

در این روش چون آزمون ارزشیابی پایانی هم وجود دارد نیازی به ارزشیابی پایانی ندارد 0

تعیین تکالیف :

تکلیف تمرینی :

1 - عیب های گوش را شرح دهید ؟

2 - راه ها ی مراقبت از گوش را بنویسید 0

تکلیف خلاقیتی :

به صداهای محیط اطراف منزل دقت کنید و چگونه شنیدن صدا را به کلاس گزارش نمایید0

طرح درس شماره : 24

نام درس :  علوم                   مقطع: ابتدایی      پایه :پنجم

موضوع درس : بو ییدن ، چشیدن ، لمس کردن

تهیه کننده گان : زینب کریمی – زینب سعیدیان

زمان : 45 دقیقه           تعداد دانش آموزان 20 نفر

اهداف

هدف کلی :

آشنایی دانش آموزان با ساختمان ، وکار اندام حس  ، بویایی ،چشایی ولامسه

هدف های جزئی :

1 - بااندام  های حس بویای ،چشایی ولمس کردن  آشنا شوند 0

2 - اجزای اصلی تشکیل دهنده  بینی ، زبان ، وپوست را بدانند0

3 - چگونگی عمل زبان وبینی وپوست را درک کنند 0

4 - رابطه ساختمان وعمل اندام های بینی وزبان راپی ببرند 0

5 - چگونگی لمس کردن و بو کردن وچشایی را یاد بگیرند 0

هدف های رفتاری :

1- اندام حس بویای ،چشایی ولمس کردن را نام ببرند 0 (دانستنی )

2- اجزای اصلی اندام های بینی ، زبان ، وپوست   را با رسم شکل نشان دهند (مهارتی )

3- به حفظ وبهداشت  پوست ، بینی ، زبان علاقه مند شوند  (نگرشی )

4- چگونگی عمل زبان ، بینی وپوست راگزارش دهند (مهارتی)

5- کارهای ساختمان پوست را شرح دهند 0(دانستنی)

نکات کلیدی :

مزه ، بو ، گرمی ، سردی ، زبری ، نرمی ، فشار ، درد ، پوست ، بینی ، زبان

فضا و مدل کلاس :

کلاس درس معمولی

راهبرد های انتخابی روش تدریس :

روش تدریس تعامل گام به گام

راهبرد ایجاد انگیزه :

معلم با بردن میوه ها وغذا هایی مختلف در کلاس و با بستن چشم یکی از دانش آموزان از او می خواهد طعم ، بو ،  نرمی ، سفتی ، دما و000را تشخیص دهد 0وتوجه دانش آموزان را را به اندام های مختلف ، بویایی ، چشایی و لمس کردن جلب می کند

ارزشیابی تشخیصی :

1 - دو نوع از اندام های حسی را که تاکنون یاد گرفته اید نام ببرید ؟

2 - در اندام های حسی چه چیزی وجود دارد که پیام ها را دریافت کرده وبه مغز می رساند ؟

3 - بیشتر اطلاعاتی که ما از دنیای اطراف خود بدست می آوریم از راه  کدام حس می باشد ؟

4 - پوست بدن شما علاوه بر کار دفاعی بدن چه کارهای  دیگری انجام می دهد ؟

5 - وقتی وارد منزل خود می شوید برای این که بفهمید مادرتان غذا چه درست کرده چگونه متوجه می شوید ؟

مراحل اجرا:

در این روش معلم نحوه ی کار را به دانش آموزان شرح می دهد به این صورت که این روش خطی  عرضه می گردد وبه صورت گام به گام می باشد وهمه گام ها باید طی شود به سوال ها پاسخ ، سریع وصحیح داده شود هر کس پاسخ غلط بدهد باید یک گام به عقب برگردد و همه ی دانش آموزان باید در برنامه مشارکت فعال داشته باشند وپاسخ دهند  0

معلم هم به ارزش یابی برنامه آموزشی ورسیدگی به فرد فرد دانش آموزان وبیان هدف های آموزشی می پردازد 0

معلم : 1 - اندام های حس بویای ، چشایی ، ولمس کردن ،با توجه به ماکت های که  در دست دارم نام ببرید ؟

دانش آموزان : اندام حس بویایی بینی ، اندام حس چشایی زبان ،  اندام حس لمس کردن پوست نام دارد 0

معلم : 2- چرا وقتی که سرما می خورید مزه وبوی غذای را تشخیص نمی دهید ؟

دانش آموزان : چون زبان وبینی شبیه هم عمل می کنند ودرهر دو اندام ، انتهای رشته های عصبی نسبت به مولکول های مواد بو دار ومزه دار حساس می باشند وقتی سرما می خوریم این رشته ی اعصاب در اثر وجود   ویروس ها فعالیت کمی پیدا می کنند 0

معلم 3- با انجام آزمایشی با وسایلی مانند:  آب قند ، آب نمک ، آب لیمو ، با زبان خود چهار مزه اصلی را نام برده و در قسمت های از زبان که مزه هارا احساس می کند نام ببرید ؟

دانش آموزان : آزمایش را انجام داده اگر جواب را کسب نکردند دوباره امتحان می کنند تا به جواب برسند0 بدین طریق قسمت های مختلف زبان که چهار مزه شیرینی ، ترشی ،شوری ،  وتلخی حساس است را نام می برند 0

معلم : بچه ها پوست بدن کار های متفاوتی انجام می دهد به این ماکت وشکل کتاب درسی نگاه کنید اجزای اصلی مشخص است کارهای که پوست انجام می دهد را فهرست وار بنویسید 0

دانش آموزان ضمن دقت به شکل پوست وپوست بدن خودشان بعضی از کارها را نام می برند ودوباره با راهنمایی معلم پاسخ های صحیح تر داده وپاسخ های خود را به این طریق ارائه می دهند :

کار پوست :

1 - حس کردن گرمی ، سردی ، زبری ، نرمی ، فشار ، ودرد می باشد

2 - غده های عرق مواد زاید را از طریق پوست خارج می کند0

3 - رگهای خونی مواد لازم را به سلول های پوست می رسانند 0

در آخر معلم ضمن جمع بندی مطالب ورسیدگی به فرد فرد شاگردان به ارزشیابی برنامه آموزشی می پردازد

ارزشیابی پایانی :

1 - چگونه مزه یک خوراکی را می توانیم حس کنیم ؟

2 - کدام یک از اندام های حسی بدن شبیه  به هم عمل می کنند ؟

3 - پنج نوع از اندام های حسی بدن را نام ببرید؟

4 - احساس درد وفشار از کارهای کدام اندام حسی می باشند ؟

5 - چهار مزه اصلی را نام ببرید ؟

6 - پوست بدن چه وظیفه ای دارد ؟

تعیین تکالیف :

تکلیف تمرینی:

وظایف پوست ، زبان وبینی را بنویسید ؟

تکلیف خلاقیتی :

نام چند جانور را نوشته و اندام های حسی آنها را با یکدیگر مقایسه کنید0

طرح درس شماره : 25

نام درس : علوم           مقطع: ابتدایی      پایه :پنجم

موضوع درس : انسان ومحیط زیست

تهیه کننده گان : زینب کریمی – زینب سعیدیان

زمان : 45 دقیقه        تعداد دانش آموزان 20 نفر

اهداف

هدف کلی :

آشنایی با ارتباط های نزدیک جانداران باهم در محیط زیست

هدف های جزئی :

1 - تولید کنندگی ومصرف کنندگی را درک کنند 0

2 - چند زنجیره مختلف غذایی را بشناسند 0

3 - با شبکه غذایی آشنا شوند

4 - دلیل برقراری زنجیره غذایی را بدانند 0

هدف های رفتاری :

1 - تولید کننده ومصرف کننده را تعریف کنند 0(دانش )

2 - چند زنجیره غذایی مثال بزنند0 (دانش )

3 - دلیل بر قراری زنجیره  غذایی را تفسیر کنند 0(مهارتی)

4 - نسبت روابط غذایی جانداران علاقمندی نشان دهند ( نگرشی)

5 - شبکه غذایی را شرح دهند 0( دانش )

نکات کلیدی :

تولید کننده - مصرف کننده - زنجیره غذایی-شبکه غذایی

فضا ومدل کلاس :

کلاس درس معمولی

راهبرد های انتخابی تدریس :

روش پس ختام

راهبرد ایجاد انگیزه :

معلم : بچه ها گیا هان وجانوران را می شناسید می خواهم برایم بیان کنید ، غذاهایی که از آنها بدست می آوریم و مصرف می کنیم چه غذاهای می باشد وچه رابطه ای با هم دارند ؟

ارزشیابی تشخیصی :

1 - در یک محیط زیستی چند دسته موجودات یافت می شوند ؟نام ببرید ؟

2 - بدن همه یموجودات زنده از واحدی  کوچک به نام 00000ساخته شده است 0

3 - کدام دسته از موجودات زنده راغذا سازان بزرگ می نامند ؟

4 - گیاهان برای غذا سازی به چه چیز های نیاز دارند نام ببرید ؟

مراحل تدریس :

مرحله اول : پیش خوانی ( خواندن اجمالی )

معلم : بچه ها در این درس با جانوران مصرف کننده وتولید کننده وزنجیره و شبکه  ی غذایی آنها آشنا می شویم 0 شما متن درس را یکبار به صورت انفرادی بخوانید

مرحله دوم : سوال کردن

معلم : بچه ها حالا آنچه از مطالب خوانده اید چند سو ال از محتوای درس مطالعه شده بنویسید 0

مرحله سوم : خواندن

معلم : حالا بچه ها مطالب اصلی وفرعی درس را یک بار دیگر با دقت بیشتری بخوانید تا به آنچه به شما گفتم بهتر آنها را درک نمایید 0

مرحله چهارم : تفکر

معلم : آنچه خوانده اید درباره اهداف ومحتوای متناسب باآنها فکر کنید ،تاآنچه خوانده اید با تفکر شما ارتباط پیدا کند 0

مرحله پنجم : حفظ کردن

معلم : بچه ها حالا آنچه خوانده اید وفکر کرده اید مطالب مهم آنها را حفظ کنید یعنی مطالب مشکل آنها را کد گذاری نموده و آنها را به خاطر بسپارید 0

مرحله ششم : مرور کردن

معلم : بچه ها در پایان مطالعه و یاد گیری مطالب را به صورت کلی مرور کنید و سوال ها ، پاسخ هایتان  و مطالب مهم را باز خوانی کنید و در ذهن خود قرار دهید0

در آخر معلم با توجه به تصویر عنوانی کتاب و تصاویر متن کتاب به جمع بندی می پردازد واز درس نتیجه گیری می کند 0

ارزش یابی پایانی :

1 - اولین موجود زنده در هر زنجیره غذایی چیست ؟

2 - مهم ترین موجود زنده در هر زنجیره غذایی چیست ؟

3 -درهر زنجیره غذایی مصرف کننده ها غذای خود را از کجا تامین می کنند ؟

4 - زنجیره غذایی چیست ؟

5 - شبکه غذایی را تعریف کنید ؟

تعیین تکالیف :

تکلیف تمرینی :

1 - تمرینات صفحه  104-103 تفسیر کنید وصفحه 105 بحث کنید را پاسخ دهید 0

تکلیف خلاقیتی :

1 - زنجیره غذایی را با شبکه غذایی ،در محیط مقایسه کنید ودرباره هر کدام با رسم نقاشی تفسیر کنید 0

طرح درس شماره : 26

مشخصات :

نام درس :  علوم       مقطع: ابتدایی      پایه :پنجم

موضوع درس : محیط زیست

تهیه کننده گان : زینب کریمی – زینب سعیدیان

زمان : 45 دقیقه        تعداد دانش آموزان 20 نفر

اهداف

هدف کلی :

آشنایی دانش آموزان با محیط زیست جانداران ومحیط بی جان

هدف های جزئی :

1 - محیط زیست را بشناسند 0

2 - تفاوت منابع تجدید شدنی و تجدید نشدنی را درک کنند 0

3 - اثرات  انسان بر محیط زیست را بدانند 0

4 - منابع طبیعی را تشخیص دهند 0

هدف های رفتاری :

1 - محیط زیست را تعریف کنند 0 (دانستنی )

2 - تفاوت منابع جبران شدنی باجبران نشدنی را با هم مقایسه کنند (مهارتی )

3 - چگونگی اثرات انسان برمحیط زیست را شرح دهند0  (دانستنی )

4 - نسبت به حفاظت از محیط زیست  علاقه نشان دهند 0 (نگرشی )

5 - منابع طبیعی را توضیح دهند 0(دانستنی)

نکات کلیدی :

محیط زیست  ، منابع طبیعی  ، زنده ، غیرزنده، جبران شدنی ، جبران نشدنی ،

فضا ومدل کلاس :

کلاس درس معمولی

راهبرد های انتخابی تدریس :

روش تخیل هدایت شده

راهبرد های ایجاد انگیزه :

معلم : بچه ها می خواهیم  به یک مسافرت برویم تا ببینیم در این مسافرت محیط زندگی ما را چه چیز های در بر می گیرد 0 خوب دقت کنید وسوالاتی که برایتان پیش می آید مطرح کنید 0

آیا حاضر هستید به مسافرت برویم  ؟

دانش آموزان : با چه وسیله ای به مسافرت می روید ؟

معلم : امروز خواهید دید که چه مسافرت جالبی می روید

ارزشیابی تشخیصی :

1 - در یک محیط زیستی گیاهان چه نقشی دارند ؟

2 - در یک محیط زیست همه موجودات زنده ای که از گیاهان تغذیه می کنند چه نام دارد ؟

3 - روابط غذایی بین موجودات زنده چه نام دارد ؟

4 - آیا محل زندگی همه جانداران شبیه هم می باشد ؟چرا

5 - ایا در محیط زندگی فقط جانداران وجود دارند یا خیر؟چرا

مراحل تدریس :

مرحله اول :طرح موضوع ومکان مسافرت تخیلی

معلم خبر از یک مسافرت تخیلی را به دانش اموزان می دهد 0چون که قبلا یاد آور شده بود که مسافرتی خواهند رفت در این مرحله بچه ها به سوال اول خود پی می برند که باید بدون وسیله مسافرت کنند وهدف از این مسافرت را هم به دانش اموزان توسط معلم بیان می شود 0

مرحله دوم : آمادگی وفضا سازی

معلم از دانش آموزان می خواهد هر جای کلاس که دوست دارند قرار بگیرند تا بتوانند مسافرت تخیلی خود را در سکوت انجام دهند وکاغذ وقلم در دست داشته باشند 0

مرحله سوم :

معلم : فضا راآماده می کند برای مسافرت ومی گوید بچه ها : حالا آرام ،آرام ،انگشت های پا را جمع کنید وسپس رها سازید این کار را چند بار تکرار کنید که این حالت آرامش به مچ پا برسد 0بعد اجازه دهید کم کم بالا بیاید وبه قفسه ی سینه وشانه ها برسد0 حالا این آرامش را وارد دست ها کنیدوهمان کاری را که با انگشتان پاها انجام دادید با انگشتان دست ها انجام دهید 0 وبدون کمک گرفتن از دست عضلات صورت را منقبض کنید 0

حالا فکر کنید در جایی هستید که دوست دارید باشید ، همان طوری که چشم هایتان بسته است به همه جا سر بزنید وبه رنگ ها نگاه کنید 0 چه عطر خوبی می آید !حس لامسه خود را تقویت کنید وبه هر چیزی که دوست دارید دست بزنید0

این جا همان جایی است که آن را خوب می شناسید ودوست دارید 0 اما دیگر وقت آن است که خودتان را برای یک حس تازه  ونا آشنا آماده کنید 0

آرام ، آرام حرکت کنید حالا سوار قایق شوید ، اینجا دریاست موج دریا را حس کنید اکسیژن وفیلتر ها را بزنید می رویم زیر دریا به جانداران زیر دریا نگاه کنید 0 اینجا صدف ، مرجان ، هیدر ، هشت پا ، عروس دریایی  ، کوسه ماهی و 000وجود دارد 0

حالا از دریا خارج شوید اکسیژن را هم خارج کنید  می خواهیم روی موج سوار شویم وبه هوا پرواز کنیم 0

معلم سوالاتی از دانش آموزان می پرسد :

با وارد شدن به هر یک از این محیط ها چه کارهایی کردید ؟آیا خود را تغییر دادید ؟

ماهی برای زنده ماندن در آب ،چه اندام هایی دارد ؟

وتوضیحاتی را هم به سوالات خود اضافه می کند 0

وسفر خودرا ادامه می دهد ومی گوید حالا لباس های مجهز بپوشید با هم به جنگل چمنزار می رویم در جنگل چه می بینید 0جای پای چه حیواناتی را مشاهده می کنید وچه حیواناتی را در راه عبور خود می بینید 0 چه موجوداتی نفس می کشند ف چه موجوداتی نفس نمی کشند ؟

کدام موجودات اگر  از بین بروند جبران شدنی می باشند وکدام موجودات جبران نشدنی هستند ؟

دانش آموزان به سوالات معلم پاسخ می دهند

معلم پس از دریافت پاسخ ها ،  شرح می دهد که زمین ، به دلیل وجود  هوای مناسب و آب  ، جای مناسبی برای زندگی انسان ، جانوران وگیاهان است معلم :حالا برمی گردیم به مدرسه

مرحله چهارم :

معلم : حالا که از مسافرت خیالی برگشتیم احساس خود  وهمچنین  نظرخود را درباره این سفر بیان کنید 0با کشیدن نقاشی ،یا مقاله وداستان ماجرای سفر خود را شرح دهید ؟

دانش آموزاول :جنگل که ما سفر کردیم باران زیاد می بارید 0درعلفزارها ،بارندگی نسبتا کمتر ، در جنگل درخت زیاد است 0 اما در علفزارها ، گیاهان بوته ای جای درخت ها را می گیرند 0جانوران جنگلی با جانوران چمنزار ها متفاوت هستند 0

دانش آموز دوم  :جانوران وگیاهان ساکن محیط های آبی از شرایط نسبتا ثابت تری برخوردارند 0بیشتر جانوران در لایه های سطحی آب جمع می شوند زیرا نور در این قسمت ها نفوذ می کند وتولید کننده ها در آنجا فراوانند 0

بعداز پاسخ چند نفر از دانش آموزان معلم نظرات را جمع بندی می کند وتایید می نماید 0

ارزشیابی پایانی :

1 - چه چیزی در دریا دیدید ؟ نام ببرید ؟

2 - احساس خود را از این سفر بگویید 0

3 - چشمه ی انرژی لازم برای همه ی جانداران چیست ؟

4 - کدام یک از منابع زیر جبران شدنی است وکدام جبران شدنی نیست ؟

نفت (          )             اکسیژن (          )            زغال سنگ            )              سنگ معدن (         )

5 - کدام یک از منابع طبیعی زیر زنده است ؟

الف )آب            ب) خاک                      ج ) هوا           د ) جانوران

تعیین تکلیف :

تکلیف تمرینی :

1 - برای هر یک از عبارت های زیر تعریف درستی بنویسید ؟

جنگل ،  بیابان ، علفزار ، مزرعه ، دریا ودریاچه ،

2 - تمرین" فکر کنید "صفحه 108را پاسخ دهید

تکلیف خلاقیتی :

وقتی از یک منبع طبیعی مثل معدن  ، آب ، جنگل وغیره استفاده می شود تمام می گردد ، در خصوص چگونگی استفاده از آنها و راههای جبران کردن آنها  چه باید کرد، تحقیق کنید 0

طرح درس شماره : 27

مشخصات:

نام درس : علوم           مقطع : ابتدایی      پایه : پنجم

موضوع درس : جمعیت

تهیه کننده گان : زینب کریمی – زینب سعیدیان

زمان : 45 دقیقه        تعداد دانش آموزان 20 نفر

اهداف

هدف کلی :

دانش آموران یاد می گیرند که بیشتر جانداران روی زمین به صورت جمعیت زندگی می کنند 0

هدف های جزئی :

1 – با مفهوم جمعیت آشنا شوند 0   

2 - عوامل موثر بر کاهش و افزایش جمعیت را بدانند 0

3 - نقش انسان در تغییرات جمعیت را درک کنند 0

هدف های رفتاری :

1 - جمعیت را تعریف کنند 0 (دانستنی )

2 - عوامل موثر بر افزایش یا کاهش جمعیت را با رسم جدول نشان دهند  (مهارتی )

3 - نقش انسان را در تغییرات  جمعیت شرح دهند0  (دانستنی )

4 - نسبت عوامل کاهش وافزایش جمعیت کره زمین کنجکاو باشند 0(نگرشی )

نکات کلیدی :

جمعیت ، تغییرات جمعیت ، جمعیت انسان

فضا ومدل کلاس :

کلاس درس معمولی به صورت دایره ای

راهبرد های انتخابی تدریس :

روش تلفیقی (بحث گروهی –سخنرانی )

راهبرد های ایجاد انگیزه :

معلم با نشان دادن سه نوع جمعیت ، از سه گروه مهم جانداران به نام های جانداران ساده مثل باکتری ها ، گیاهان مثل جنگل ها ، جانوران مثل انسان ها از دانش آموزان می پرسد چه چیزی باعث می شود که افراد هر نوع جاندار مایل باشند در کنار هم زندگی کنند ؟ یا چرا بعضی از جانداران به صورت انفرادی زندگی می کنند ؟

با توجه به سوالات ذکر شده توجه دانش آموزان به موضوع درس جلب می شود وسعی در دنبال نمودن علت آنها  می گردد0

ارزشیابی تشخیصی :

1 - چند نوع از جانورانی رامی شناسید که به صورت گروهی زندگی می کنند را نام ببرید ؟

2 - جانوران و گیاهان و جانداران ساده چگونه افزایش می یابند ؟

3 - چه عواملی باعث کاهش جانداران کره زمین می شود؟

مراحل تدریس :

مرحله اول : انتخاب موضوع

معلم : بچه ها با توجه به پرسشی که مطرح کرده بودم

چرا بعضی از جانداران در کنار هم زندگی می کنند وبعضی از آنها انفرادی زندگی می کنند نمونه ای از آنها را نام ببرید ؟

البته موضوع بحث ما درخصوص جمعیت این جانداران می باشد

مرحله دوم :یافتن زمینه مشترک برای بحث

معلم :دانش آموزان عزیز بعضی از پرنده ها مثل پنگوئن ها به صورت جمعی زندگی می کنند وبا بعضی از بند پایان مثل عنکبوت ها همیشه تنها هستند فقط موقع جفت گیری وتولید ومثل در کنار هم می آیند

مرحله سوم : بیان هدف ها آموزشی

برای اینکه شاگردان از مسیر اصلی خارج نشوند معلم هدف ها ی مورد نظر را که تعیین نموده  تشریح می نماید 0مثلا بگوید در این بحث می خواهیم جمعیت را تعریف کنیم وعوامل موثر بر کاهش وافزایش جمعیت را بدانیم

مرحله چهارم :هدایت جریان بحث

در این مرحله دانش آموزان به نوبت نظرات خود را ارائه می دهند ومعلم نظارت می کند ودر هر گروه منشی کلیات بحث را ثبت می کند وناظر جلسه بحث را زیر نظر می گیرد  در این مدت زمان معین ، راه کارهای از طریق هم اندیشی تولید می شود

مرحله پنجم :نتیجه گیری واعلام مفاهیم مشترک ومورد توافق

در این مرحله منشی ویا مسئول جلسه ، نتایج بحث را در حکم مفاهیم مشترک ومورد توافق اعلام می دارد 0ومشاهده کنندگان با روش سخنرانی مسائل خودرا مطرح می کنند ودر صورت نیاز از حضور یک مهمان جهت سخنرانی  برای تکمیل مطالب می توان بهره برد 0

ارزشیابی پایانی :

1 - نور خورشید عامل کاهش دهنده ی تعداد افراد کدام یک از جمعیت ها است ؟

الف ) جمعیت پرندگان                         ب ) جمعیت خرگوش ها

ج ) جمعیت باکتری ها                         د ) جمعیت درختان میوه

2 - کدام یک از جانداران زیر می توانند بر عوامل کاهش  دهنده و افزایش دهنده ی جمعیت پیروز شوند ؟

الف ) درخت سیب                 ب ) باکتری               ج ) انسان                      د ) خرگوش

3 - دو عامل مهم که باعث کاهش و افزایش در تعداد جمعیت می شوند کدامند ؟

4 - جمعیت چیست ؟

ارائه تکالیف

الف ) تکلیف تمرینی

1 - چند روش برای افزایش و کاهش جمعیت بنویسید ؟

2 - چه نتیجه ای از درس گرفته اید آن را بیان کنید ؟

تکلیف خلاقیتی :

یک مورد از جاندارانی که به صورت گروهی زندگی می کنند نقاشی کرده و به کلاس بیاورید

طرح درس شماره :28

مشخصات:

نام درس :  علوم             مقطع: ابتدایی      پایه :پنجم

موضوع درس : آلودگی

تهیه کننده گان:زینب کریمی – زینب سعیدیان

 زمان : 45 دقیقه        تعداد دانش آموزان 20 نفر

اهداف

هدف کلی :

دانش آموزان با آلودگی مختلف محیط زیست آشنا می شوند

هدف های جزئی :

1- مفهوم آلودگی را بدانند 0

2- عوامل آلوده کننده  ی محیط زیست را بشناسند

3-آلودگی صوتی را درک کنند 0

4- با مهمترین منابع آلوده کننده آشنا شوند 0

هدف های رفتاری

1- روش های جلو گیری از آلودگی محیط زیست را فهرست کنند 0( مهارتی )

2- گزارشی در مورد مهم ترین منابع آلوده کننده در محله خود ،تهیه کنند ( مهارتی)

3- آلودگی را تعریف کنند 0(دانش)

4- عوامل آلوده محیط زیست را نام ببرند 0(دانش)

5- از عوامل آلوده کننده جلوگیری کنند ومحیط زندگی خود رادوست داشته باشند 0(نگرشی)

نکات کلیدی :

آلودگی ،آلوده ،آلودگی صوتی

فضا و مدل کلاس :

کلاس درس به شکل U

راهبرد وروش تدریس :

روش مناظره

راهبرد ایجاد انگیزه :

معلم با پرسش سوالی از دانش آموزان اینکه چه عواملی باعث آلودگی می باشند ومحل شمارا چه عوامل آلوده می کنند؟

باایجاد چالش توجه دانش آموزان را به مسئله آلودگی جلب می کند0

ارزشیابی تشخیصی

 1- منظور از شهر ما خانه ماست چیست ؟

 2- چه عوامل باعث مریضی ما می شود ؟

3 - راههای مراقبت از محیط زندگی سالم چیست؟

4 - از این که محیط زندگی شما کثیف باشد چه احساسی به شما دست می دهد ؟

مراحل تدریس :

مرحله نخست :طرح موضوع

معلم :در جلسه گذشته گفتیم که انسان نقش مهمی در کاهش وافزایش جمعیت دارد علاوه بر آن انسان نقش مهمی در میزان آلودگی محیط زیست نیز دارد یعنی اگر انسان مواد اضافی یا انرژی هایی مانند گرما وصدا را به محیط زیست وارد کند به سلامتی جانداران لطمه وارد می کند0 بعداز این که دانش آموزان سوالاتی کوتاه درباره  موضوع مطرح کردند فضای کلاس آماده برای چالش فکری وبحث می گردد 0

مرحله دوم :ایجاد چالش

معلم :دلایل آلودگی انسان عبارت است از :

انسان می تواند هوا ، آب ، خاک ومواد غذایی را در معرض خطر آلودگی قرار دهد 0

دید گاه های شما در مورد آلودگی های هوا ، اب ، خاک، و مواد غذایی را بیان کنید ؟

دانش آموزان :دید گاه های خود را مطرح می کنند 0

مرحله سوم :بحث وارائه نظر

معلم :چند دید گاه شما دانش آموزان را روی تابلو می نویسم واز شما می خواهم پس از 5 دقیقه تفکر یکی از آنها را به منزله موثرترین عامل انتخاب کنید وبرای بحث وارائه دلیل جهت فرض خود آماده شوید

دانش آموزان :درباره عوامل مطرح شده فکر می کنند ویکی را انتخاب می کنند 0

معلم :چه کسانی بانظر نفر اول موافق است وآلودگی هوا راناشی از دود ماشین ها وکار خانه ها می داند 0طرفداران این نظریه بایستند ویک نفر از میان خود برای مباحثه انتخاب کنند0در مواقع ضرورت با او هم فکری کننداو نماینده شماست وباید آرای شمارا بیان کند 0وکسانی که به نظریه دوم وسوم موافق اند برای خود یک نماینده انتخاب کنند تا برای مناظره آماده شود 0

بعداز بحث وانتخاب نماینده ، نمایندگان جلوی کلاس روی صندلی می نشینند 0

معلم :نماینده گروه اول نظر خود را ظرف 5 دقیقه بیان کند 0 بقیه هم به دقت حرف های او گوش کنند وسپس نوبت به نمایندگان دیگر می رسد پس از شنیدن دلایل نمایند گان ،دوباره رای گیری می کنیم 0 چه کسانی مدافع نظر اول هستند ، چه کسانی با نظر دوم موافق اند ، چه کسانی فکر می کنند نظر سوم درست است ؟

این چنین روش مباحثه ومناظره ادامه می یابد و دانش آموزان هم یاد می گیرند که به آرای دیگراناحترام بگذارند ومحتوای درس را به صورت تلفیقی بیاموزند 0

مرحله چهارم :ارزشیابی واعلام نتایج

معلم :بچه ها نظرات همه ی شمارا شنیدیم وهمه ی صحبت های شما در صحبت های من وجود دارد هم اکنون من چنین نتیجه گیری وجمع بندی نظرات شما را ارائه می دهم عوامل آلودگی هوا ،آب ، خاک ومواد غذایی عبارتنداز

1- مواد زاید کارخانه ها

2- کود های شیمیایی یا سم هایی که کشاورزان برای دفع آفات از آنها استفاده می کنند ووارد آب می کنند

3- سرازیر شدن فاضلاب خانه ها به درون آب نیز باعث آلودگی آب ها می شود که مشکل آبگیر ها ، دریاچه ها وتالاب هارا برای محیط زیست فراهم می کند 

4- صدای موتور یک اتومبیل روشن یا بوق آن یا صدای قطار ، هواپیما وکامیون هم یک نوع آلودگی صوتی است 0

هر یک از مطالب مطرح شده باید به نحو صحیح جلو گیری شوند تا آلودگی محیط زیست نداشته باشیم 0

ارزشیابی پایانی :

با ارائه نظرات ودلایل ،در پایان درس میزان یاد گیری  یاد گیرندگان مشخص می شود ومعلم کاستی ها واشکالات موجود را بر طرف می کند

ارائه تکالیف

الف )تکلیف تمرینی

1-کدام نوع مواد موجود در زباله ها زود تجزیه می شوند وکدام نوع ،مدت زیادی در طبیعت باقی می ماند

2- دلایل آلوده شدن آب راکد وآب جاری  را بیان کنید ؟وبگویید کدام یک بیشتر کثیف می شود ؟

تکلیف خلاقیتی

مقدار کمی از موادغذایی ، پوشاک ، فلز ، پلاستیک ، و غیره را در جای زیر خاک قرار دهید ، بعد از دو سه هفته بروید و به آنها سر بزنید ؟ البته مقدار رطوبت و گرما و عوامل دیگر تجزیه کننده را هم در نظر بگیرید و نتایج کار خود را در کلاس گزارش دهید؟