نهبندان

جستجوگر پیشرفته

جستجو در تمام مطالب

0 دیدگاه

نهبندان با 41102 کیلومتر مربع وسعت ، جنوبی ترین شهر استان خراسان جنوبی است . این شهر در طول جغرافیایی 60 درجه و 30 دقیقه و عرض جغرافیایی 31 درجه و 33 دقیقه و در ارتفاع 1196 متری از سطح دریاهای آزاد قرار گرفته است . شهرستان نهبندان به اقتضای موقعيت طبيعی آن و مجاورت با کوير ، دشتی نسبتاً وسيع واقع شده است . از نظر ناهمواري اين شهرستان در شمال مشتمل بر ارتفاعاتی است که قلل آن به 2500 متر می رسد کوه سرخ – کوه بيدمشک – کوه بوبک از جمله اين ارتفاعات است .

شهرستان نهبندان از شمال به کوههای کم ارتفاع بهاران محدود می شود این کوهها در شمال

دشت سهل آباد و چاهدراز واقع گردیده و مشجرترین کوههای شهرستان هستند .نهبندان از شرق به کوههای گرم (که چشمه خورشید در آنها جاریست و قلعه شاهدژ که از قلاع اسماعیلیان است بر بلندای همین کوهها ساخته شده است ) از غرب به بلندیهای کوههای چشمه ، شاهکوه، کوه هاری و از جنوب به دامنه کوههای استند محدود می شود . متراکم ترین ارتفاعات در غرب (کوه هاری۲۷۰۸)قرار دارند و پس از آن ارتفاعات شمال شرقی و سپس ارتفاعات بهاران و کوه سناجان هستند .

پيشينه تاريـخي

در زمانی که سیستان و قهستان به عنوان دو منطقه حاکم نشین مطرح بوده اند «نه» و «بندان» دو مرکز مهم حکومتی بر شمرده می شده اند که برای هر کدام نایب الحکومه ای از سوی حاکم انتخاب می شده است. در این بین «نه» بزرگتر و مهمتر از «بندان» بوده است و همچنین به دلیل تعدادی شهر با نام «نه» در سطح کشور برای معرفی این منطقه «نه» را به همراه «بندان» می گفته اند، بعدها با مرکزیت و توسعه «نه» این شهر «نهبندان» نام گرفته است. اشاراتی که به پیشینه تاریخی نهبندان در قبل از اسلام در منابع تاریخی شده بسیار محدود است. یکی از منابع مستقل و کم نظیر راجع به ایران ، تقریباً مربوط است به زمان تولد مسیح که به صورت یک سفرنامه تلخیص شده از ایزودور خاراکسی به دست آمده و بیشتر از لحاظ اطلاعات راجع به شرق ایران مورد توجه می باشد. از اظهارات خاراکسی چنین استنباط می شود که نیه یا نه واقع در حاشیه شرق لوت در سمت جنوب شهر مهمی بوده است. منبع دوم که البته در دوران اسلامی تالیف شده، نزهه القلوب است اثر حمدالله ابن ابی بکر، وی نه را از اقلیم سوم بر می شمارد که آن را اردشیر بابکان مؤسس سلسله ساسانیان که از 226 تا 241 ه . ق پادشاهی کرد، ساخته است. حمدالله مستوفی می گوید: چون اردشیر در مفازه شهر نه بساخت، شاپور بن اردشیر حاکم خراسان بود. از پدر آن شهر را در خواست کرد و او مضایقه نمود شاپور را غیرت آمد و آنجا ( نیشابور ) تجدید عمارت کرد و نه شاپور (نیشابور) نام نهاد.

اقوام اولیه ساکن در شهرستان نهبندان و ویژگیهای خاص آن :

در حوزه نهبندان کنونی اقوامی هستند که احتمالاً پیوند قومی آنها به اقوام قبل از تاریخ در این منطقه می رسد . در این ناحیه ، کوهستانی به نام سند یا ( استند) وجود دارد و اقوامی به همین نام در آنجا زندگی می کنند . نمونه ای از این طایفه در مشرق دهسلم در کوه چاهرویی دیده می شوند که چادر نشین و گله دارند اما بلوچ نیستند و زبان بلوچی نمی دانند وبا براهویی هم هیچ قرابتی ندارند . از نظر قومیت مردم این منطقه از تیره پارتها و اقوام آریایی هستند که از زمانهای قبل از اسلام در این منطقه زندگی می کرده اند .علاوه بر قوم پارس ، از دیگر اقوام ساکن در منطقه بلوچ و عرب می باشند . اقوام بلوچ از عشایر کوچ نشین منطقه زابل می باشند که امروزه در نقاط مختلف این شهرستان سکونت دارند .اقوام عرب نیز در منطقه ای به نام عربخانه که یکی از دهستانهای این شهرستان می باشد سکنی گزیده اند . عربهای عربخانه از بازماندگان اعراب می باشند که جزو سپاهیان حازم بن خزیمه در سال ۱۵۰ هجری قمری برای سرکوبی قیام مردم خراسان و سیستان به این منطقه آمده بودند .

موقعیت جغرافیایی

شهرستان نهبندان در موقعیت جغرافیایی ۵۸ درجه و ۳۲ دقیقه طول شرقی و عرض جغرافیایی ۳۰ درجه و ۲۸ دقیقه عرض جنوبی نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است . فاصله این شهرستان تا مرکز استان ۱۸۰ کیلومتر و تا نقطه مرزی ۸۵ کیلومتر می باشد .

آب و هوا

آب و هوای غالب شهرستان نهبندان خشک و بیابانی است و مهمترین توده های هوای مؤثر براین شهرستان عبارتند از :

- توده هوای سرد و قطبی که از اواخر فصل پاییز شهرستان را تحت تأثیر قرار می دهد سبب انتقال هوای سردسیبری به استان می گردد . برخورد توده های مذکور با توده مدیترانه ای غالباً ریزشهای جوی را باعث می شود .

- توده هوای مرطوب غربی و جنوب غربی که در زمستان و اوایل بهار به منطقه شرق کشور نفوذ کرده و نقش عمده ای را در ایجاد بارندگی های شهرستان دارد .

- توده هوای جنوب شرقی (موسمی) که از اقیانوس هند سرچشمه گرفته و از سمت جنوب شرق بر استان تأثیر می گذارد . این توده هوا در فصل تابستان رگبارهای پراکنده ای را بوجود می آورد . علاوه بر سامانه های فوق الذکر در فصل تابستان وزش بادهای گرم و خشک جنوبی و نیز بادهای ۱۲۰ روزه سیستان شرایط جوی شهرستان را متأثر ساخته که غالباً با وقوع طوفان شن و گرد و خاک همراه می گردد .

عوامل دیگری همچون عرض جغرافیایی ، ارتفاع از سطح دریا ، مجاورت با کویر لوت ، دوری از منابع رطوبتی و نیز جهت و امتداد کوهها بر شرایط جوی این شهرستان اثر گذار می باشد .

جاذبه های تاریخی وگردشگری

۱- قدمگاه حضرت ابوالفضل (ع) روستای بندان

۲- تپه صیادان در فاصله کمی از کوه شاهدژ

۳- قلعه اکرم آباد در دهستان عربخانه روستای اکرم آباد

۴- قدمگاه مرتضی علی (ع) روستای قدمگاه

۵- مزار شیخ احمد در روستای دهک

۶- قبرستان گبرها روستای چهار فرسخ

۷- قلعه شوسف در شهر شوسف

۸- شاهکوه (آتشکده علیا و سفلی)

۹- مزار ملک چاهرویی در چاهرویی

۱۰- قلعه رامینگان در روستای رامینگان

۱۱- قلعه کل چاه در روستای کل چاه در نزدیکی روستای شیر شتر