) عنوان :       دستورالعمل تشکیل شوراهای راهبری  برنامه ارزشیابی کیفی – توصیفی

 2) مقدمه:

    در دنیای امروز, که پیشرفت ها و تحولات سریع علم وتکنولوژی  پیوسته اتفاق می افتد ، آموزش کارکنان  به منظور رشد و بالندگی آنها و  همگامی و همراهی با تحولات مذکور ضرورتی انکار ناشدنی است.  در این راستا  وظیفه سازمان ها  با توجه به محدودیت های مالی و زمانی انتخاب کوتاه ترین و مناسب ترین راه برای رسیدن به اهداف است . یکی از این تحولات تغییر در نظام ارزشیابی تحصیلی است .کهدر  سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ،راهکار19 به استقرار نظام ارزشیابی و تضمین کیفیت در تعلیم و تربیت رسمی عمومی و در راهکار  6-8 به تقویت شایستگی های حرفه ای معلم اشاره مستقیم دارد . بر این اساس از آنجا که بیش از 12 سال از اجرای برنامه ارزشیابی تحصیلی –تربیتی در دوره ابتدایی تحت عنوان«ارزشیابی کیفی – توصیفی»می گذرد؛ یافته های مشاهدات علمی، بازدیدهای سراسری معاونت ابتدایی از استان ها ، مصوبات دبیرخانه و شورای مشورتی و همچنین نتایج اخیر طرح پژوهشی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، بیانگرآن است که با چالش ها و مشکلاتی از جمله:

• عدم وحدت رویه بین مدرسان استان
• آموزش ناکافی معلمان؛
• آشنایی محدود عوامل اداری به اهداف برنامه ارزشیابی کیفی - توصیفی
• کمبود منابع آموزشی قابل کاربست کلاسی
• آشنایی حداقلی والدین با برنامه ارزشیابی کیفی – توصیفی
• ضعف اجرای برنامه ارزشیابی کیفی – توصیفی در مدارس غیر دولتی
• اجرای ناقص برنامه ارزشیابی کیفی – توصیفی در مدارس خارج از کشور
• نبود حلقه های علمی – ارتباطی برای تسهیل در انتقال تجارب  علمی – تجربی
• نبود الگوی کاربست کلاسی مشخص در کلاس های چندپایه
• عدم به روز رسانی آیین نامه ارزشیابی کیفی – توصیفی

  فرا روی استقرار این برنامه میباشد .لذا برای عبور از هر کدام از این مشکلات و مساله های موجود، و تحقق اهداف سند

تحول بنیادین آموزش و پرورش ، باید برنامه های راهبری روشن و قابل کاربستی را ارائه نمود . در این راستا معاونت آموزش ابتدایی به منظور دستیابی به :

- توسعه و استقرار مؤثر برنامه

- ایجاد وحدت رویه در اجرای برنامه

- بهبود کیفیت فرایند انتقال محتوای برنامه

-تغییر نگرش جامعه (معلم ،اولیا و مسئولین )در زمینه سنجش، ارزشیابی و چگونگی مواجهه با نتایج آن

- روزآمد سازی دانش مدرسان استانی با برگزاری جشنواره ، همایش و کارگاه‌های آموزشی

- نظارت بالینی بر اجرای دوره های ضمن خدمت استانی و منطقه ای

- اطلاع رسانی و تعامل پیوسته با مدرسان استانی

اقدام به تشکیل شورای راهبری برنامه ی ارزشیابی کیفی – توصیفی در سه سطح ستاد، استان و منطقه(مدرسه ای ) نموده است .

3) تعاریف :

1/3) کار گروه  تخصصی ارزشیابی  کیفی – توصیفی کشوری: عبارتند از تیمی متشکل از صاحب نظران و متخصصین ارزشیابی تحصیلی که با مدیریت و نظارت  گروه ارزشیابی فرایندهای آموزش و یادگیری دفتر آموزش دبستانی  ضمن ارائه مشاوره های علمی ،برنامه های راهبری  را  جهت بهبود و اصلاح برنامه  ارزشیابی کیفی - توصیفی ، پیش بینی و طراحی  می نمایند.

2/3) تعریف  مدرسان:

• الف)  مدرسان کشوری:  عبارتست از 96 نفر ( 3 نفر از هر استان )مدرس خبره ، آگاه و با تجربه  که قبلا به عنوان مدرس کشوری دوره ارزشیابی  کیفی – توصیفی را گذرانیده اند و اینک توسط معاونت آموزش ابتدایی آموزش و پرورش استان ها ،انتخاب و معرفی شده اند .
• ب)  مدرسان  استانی :  عبارت است از 3600 نفر مدرس خبره و آگاه و با تجربه از مناطق کشور  ( از هر منطقه به طور مینگین 5 نفر) که توسط ادارات آموزش و پرورش مناطق به استان معرفی می گردند . (- اولویت انتخاب با  مدرسان قبلی ارزشیابی کیفی – توصیفی و همکارانی که  عضو گروه های آموزشی استان و منطقه می باشند است / در انتخاب جامعه ساده تر این است که  برای هر 17 واحد آموزشی- با در نظر داشتن درجه واحد آموزشی-  یک مدرس انتخاب و معرفی گردد)
• پ)  مدرسان منطقه ای( مدرسه ای) : عبارت است از 5 نفر مدرس منطقه که دوره آموزشی را در استان گذرانیده و وظیفه دارند  اطلاعات دریافتی را به  معلمان 17 واحد آموزشی(نسبت به درجه واحد آموزشی  یعنی در  تعیین جامعه ، تعداد معلم مد نظر قرار گیرد ) منتقل نمایند.

3/3)تعریف  شورای راهبری  : عبارتند از افرادی مسئول، مطلع، ذی ربط و ذی نفع(  به شرحی که در ادامه آمده  است ) در سه سطح کشور ، استان و منطقه. تمام تصمیمات توسط این حلقه به اجماع گرفته و قابل اجرا خواهد بود .

4/3)دبیرخانه ارزشیابی کیفی –توصیفی:  عبارت است از بازوی کمکی و مشورتی دفترآموزش دبستانی که با مجوز معاونت ابتدایی برای یک سال تحصیلی در یک استان  و با مشارکت فکری گروه های آموزشی کل کشور تشکیل می شود . این دبیر خانه برای سال تحصیلی 94/93 در آذر بایجان غربی تشکیل شده است .

5/3) دوره ضمن خدمت : منظور از دوره در این دستورالعمل عبارتست از  گردهمایی 24 ساعته گروهی از معلمان یا مجریان برنامه ارزشیابی کیفی- توصیفی( حد اکثر 40 نفر)  که به روش حل مسئله ( کاملا فعال )در یک فضای مناسب به منظور افزایش مهارت های شغلی و حرفه ای و پیدا کردن راه کار منطقی و اصولی کاربست کلاسی ارزشیابی کیفی- توصیفی در عمل ، دور هم جمع می شوند .

  آنچه در هر کارگاه انتظار است اتفاق افتد عبارت است از:

• مبانی نظری (یک ششم کل زمان کار گاه)؛
• بحث گروهی و کار عملی در گروه های کوچک ( چهار ششم زمان کار گاه )؛
• جلسه ارائه کار عملی گروه ها و مشارکت جمعی در نقد و بررسی آنها  ( یک ششم زمان).

 4) جدول و  نمودار مفهومی  شورای راهبری  برنامه ارزشیابی کیفی – توصیفی

2/4) نمودار مفهومی  شورای راهبری  برنامه ی ارزشیابی کیفی – توصیفی

 5 ) اعضا و شرح وظایف شوراهای راهبری:

1/5)  اعضای شورای راهبری کشوری

1/1/5)  اعضای بخش  اجرایی:

• معاون آموزش ابتدایی ( رئیس جلسه)؛
• مدیر کل دفتر آموزش دبستانی یا یکی از معاونین ایشان( دبیر جلسه) ؛
• معاون مدیر کل دفتر آموزش دبستانی؛
• رئیس گروه برنامه ریزی ارزشیابی فرایندهای آموزشی و یادگیری؛
• رئیس گروه برنامه ریزی فناوری و گروههای آموزشی؛
• رئیس گروه  برنامه ریزی کیفیت بخشی به کلاس های چندپایه ؛
• کارشناسان گروه ارزشیابی فرایندهای آموزشی و یادگیری ؛
• نماینده دفتر مدارس غیر دولتی؛
• نماینده دفتر مدارس خارج از کشور؛
• نماینده دفترامور مناطق کمتر توسعه یافته و عشایر؛
• نماینده مرکزسنجش آموزش و پرورش؛
• نماینده سازمان پژوهش؛
• نماینده سازمان استثنایی؛

2/1/5) اعضا بخش  علمی :

• 96 نفر مدرس ارزشیابی کیفی - توصیفی به انتخاب معاون آموزش ابتدایی استانها.( هر استان 3 نفر )

 2/5) وظایف شورای راهبری کشوری :

1/2/5) وظایف اعضا بخش  اجرایی:

• سیاست گذاری در خصوص استقرار  برنامه ارزشیابی کیفی - توصیفی؛
• نظارت بر اجرای برنامه ارزشیابی کیفی – توصیفی؛
•   صدور گواهینامه صلاحیت  مدرس  کشوری (برای 96 نفر ) ؛
• اجرای دوره 24 ساعته ضمن خدمت با عنوان " سنجش و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی " با کد 91400717 برای 96 نفر مدرس کشوری.
• تعیین سرفصل های آموزشی؛
• تعیین  محتوای مناسب برنامه ارزشیابی کیفی - توصیفی؛
• تولید محتوای مناسب برنامه ارزشیابی کیفی - توصیفی؛
• بررسی و تایید محتوای استانی؛
•  انجام نیاز سنجی آموزشی؛
•  مدیریت اجرای دوره آموزشی برای مدرسان کشوری؛
• ارائه الگوهای مناسب سنجش یادگیری در کلاس؛
• مدیریت نظارت بالینی از کلاس مدرسان استانی؛
• شرکت در جلسات استانی و منطقه ای.

• 1/2/5) وظایف اعضای بخش علمی :

شرکت در دوره ها ،گردهمایی ها، کارگاهها و جشنواره های مختلف به تشخیص شورای راهبری کشور.

3/5) اعضای شورای راهبری استانی :

 1/3/5)  اعضا بخش  اجرایی:

• مدیر کل یا یکی از معاونین ایشان
• معاون آموزش ابتدایی
• رئیس اداره آموزش ابتدایی دوره اول
• رئیس اداره آموزش ابتدایی دوره دوم
• کارشناسان اداره آموزش ابتدایی
• رئیس گروه اداره تکنولوژی و گروه های آموزشی
• کارشناس مسئولان اداره تکنولوژی
• نماینده مدارس غیردولتی
• نماینده مدارس عشایری
• نماینده ارزیابی عملکرد
• نماینده  مرکزسنجش
• نماینده مدرسان کشوری( یکی از سه)

2/3/5) اعضا بخش  علمی :

• میانگین 5 نفر از هر منطقه به نسبت تعداد واحد های آموزشی.( با توجه به جدول 1/4)

نکته:   در انتخاب  مدرسان استانی اولویت با مدرسان قبلی ارزشیابی کیفی – توصیفی و همکاران  عضو گروه های آموزشی استان است .

4/5)وظایف شورای راهبری استانی:

1/4/5) وظایف اعضا بخش  اجرایی :

• تعیین نیازهای آموزشی اولویت دار استان و ارائه آنها به شورای راهبری کشوری
• نظارت بر اجرای برنامه ارزشیابی کیفی – توصیفی
• ارسال گزارش فصلی از روند اجرای برنامه،  چالش ها و مشکلات ارزشیابی کیفی – توصیفی در استان به شورای راهبری کشوری
• بستر سازی برای اجرای دوره های ضمن خدمت ( حضوری و غیر حضوری – خود آموز )
• شناسایی و تشویق مجریان موفق  به منظور ایجاد انگیزه و الگو بخشی
• طراحی و صدور کارت صلاحیت  برای مدرسان استانی
• اجرای دوره 24 ساعته ضمن خدمت با عنوان " سنجش و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی " با کد 91400717 برای   3600نفر مدرس استانی.
• نظارت براجرای سرفصل های آموزشی تعیین شده شورای راهبری کشوری
• مدیریت دراجرای دوره آموزشی مدرسان مناطق( تا پایان نیمه اول  دی ماه 93)
• ارائه الگوهای بومی سنجش یادگیری در کلاس به شورای راهبری کشوری
• نظارت بالینی از کلاس مدرسان منطقه ای

2/4/5) وظایف اعضا بخش  علمی :

شرکت در دوره ها ،گردهمایی ها، کارگاه ها و جشنواره های مختلف به تشخیص شورای راهبری استان.

5/5) اعضای شورای راهبری منطقه ای :

1/5/5)  اعضا بخش  اجرایی:

• رئیس اداره  یا یکی از معاونین ایشان
• معاون آموزش ابتدایی
• کارشناس مسئول  ابتدایی
• کارشناسان ابتدایی
• کارشناس مسئول  تکنولوژی
• نماینده مدارس غیر دولتی
• نماینده ارزیابی و  عملکرد
•  نماینده امتحانات
• نماینده مدرسان استانی ( یکی از 5 نفر ).

2/5/5) گیرنده های نهایی :

• معلمان 17 واحد آموزشی (در انتخاب واحد آموزشی به درجه واحد های آموزشی توجه شود) . با توجه به جدول 1/4

.

6/5) وظایف شورای راهبری منطقه ای:

1/6/5) وظایف اعضا بخش  اجرایی :

• تعیین نیازهای آموزشی اولویت دار منطقه و ارسال به شورای راهبری استانی؛
• نظارت بر اجرای برنامه ارزشیابی کیفی – توصیفی؛
• ارتباط  با شورای راهبری استانی ؛
• ارسال گزارش فصلی از روند اجرای برنامه ارزشیابی کیفی – توصیفی  به شورای راهبری استانی ؛
• احصا و ارسال  چالش ها و مشکلات اجرای برنامه ارزشیابی کیفی – توصیفی به شورای راهبری استانی (  هر سه ماه یک بار ) ؛
• بستر سازی برای اجرای دوره های ضمن خدمت ( حضوری و غیر حضوری – خود آموز تا نیمه دوم اسفند 93 ) ؛
• شناسایی و تشویق مجریان موفق  به منظور ایجاد انگیزه و الگو بخشی؛
• اجرای دوره 24 ساعته ضمن خدمت با عنوان " سنجش و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی " با کد 91400717 برای معلمان مشمول .
• اجرای دوره آموزشی برای معلمان تحت پوشش(حداکثر تا نیمه دوم اسفند93 )؛
• نظارت بالینی به کلاس معلمان تحت پوشش.

6)  شیوه تامین اعتبار   :

اعتبار مورد نیاز :

در اجرای  شورای راهبری کشوی ، استانی ، منطقه ای برای انجام فعالیت های زیر:

•  برگزاری دوره ضمن خدمت
•  کارگاه آموزشی
• تولید و توزیع مواد آموزشی ( محتوا)
•  برنامه همایش ارزشیابی کیفی – توصیفی
• آموزش و اجرای مداخله های آموزشی

 جمعا  با توجه به جدول 1/4 ریال  اعتبار مورد نیاز می باشد .

شیوه ی تامین اعتبار مورد نیاز:

اعتبار مورد نیاز   از بودجه معاونت آموزش ابتدایی تامین و تخصیص و به استان ها طبق جدول1/4 فوق الذکر ابلاغ گردیده است .

نکات قابل توجه:

• مسئول اجرای تحقق اهداف این دستور العمل با معاونت آموزش ابتدایی استان می باشد ؛
• برای مدرسان و تمامی کسانی که توسط مدرسان کشوری و استانی (با توجه به جدول 1/4) آموزش می بینند گواهی حضور در دوره ضمن خدمت صادر گردد .
•  معاونت آموزش ابتدایی استان هر سه ماه یک بار با مستندات لازم ( فیلم ، عکس، اسلاید ، کتاب ....) مطابق با فرم زیر و گزارش عملکرد به دفتر  آموزش دبستانی ارسال نماید .
• جلسات بخش اجرایی  شوراهای راهبری استانی و منطقه ای هر دو ماه حداقل یک بار باید  برگزار گردد

بهمن قره داغی